Bir Çift Turna Gördüm
Ramazan Sayar
Türk Kültüründe Turnanın özel bir yeri vardır. Gururlarına düşkün, son derece sade bir hayat tarzını tercih ederler.
Gökyüzünün engin maviliklerinde uçarken, her bir kanat vuruşları bir müzik sesi gibidir.
Turnalar kimi zaman coşkunun, kimi zaman hüznün, bazen de mutluğun habercisi olmuşlardır.
Turnaların Türkülerde bu kadar yer almasında, onların Türk halkı tarafından çok sevilmeleri etkili olmuştur.
Turnaların göçmen bir kuş olmaları, onların haber getirip, götürmeleri, gurbette kalanın, hasret çekenin, nazlı yardan ayrı olanın duygularına tercüman olmuşlardır.
Turna sürüleri göç ederken genellikle ters V biçiminde uçarlar.
Turnalar çiftler halinde yaşarlar ve tek eşli bir hayat sürerler. Yuvalarını diğerlerinden ayırırlar.
Eğer bir avcı, turnanın birini vurur ya da turna çiftlerinden biri ölürse, geride kalan turna yaşamaya devam etmez. Ölümü seçer ve kendini suya bırakır.
Turnalar ya haber götürür, ya haber getirir, ya da kendileri ile dertleşilir.
Aşağıda ki dörtlükler bu özellikleri en güzel şekilde anlatıyor.
Şimdi bu dörtlükleri İbrahim Bakır'ın kaleminden dinleyelim.
Bir çift Turna gördüm durur dallarda.
Seversen Mevla'yı kalma yollarda.
Sizi bekleyen var bizim ellerde.
Bizim ele doğru gidin Turnalar.
Turnam dertli öttün derdimi deştin.
El vurdun yaremin başını açtın.
Eşinden mi ayrıldın yolun mu şaştın?
Bizim ele doğru gidin Turnalar.
Fazla gitmen bizim ele varınca.
Selam söylen eşe dosta sorunca.
Sağ selamet menziline varınca.
Benden yare selam edin Turnalar.
Sekme razıydım mektubun gelmez.
Gurbette kalanın hiç yüzü gülmez.
İbrahim Bakır'ın halinden hiç kimseler bilmez.
Benden yare selam söylen Turnalar.
Bazen de Turnalara:
Allı Turnam bizim ele varırsan.
Şeker söyle, kaymak söyle, bal söyle.
Diye tenbih edilir.
Eğer bizi sual eden olursa.
Boynu bükük, benzi soluk yar söyle.
Denilir. Bazen de:
Telli Turnam selam götür.
Sevgilimin diyarına.
Üzülmesin ağlamasın.
Bel ki gelirim yanına.
Denir.
Bazen De:
Gidin Turnalar gidin.
Yarime selam edin.
Yarim uykuda ise.
Uykusun haram edin.
Denildiği gibi.....
Bazen de:
Gitme Turnam bizim elden.
Dön gel Allah'ın seversen.
Ayrılık ölümden beter.
Dön gel Allah'ın seversen.
Diye yalvarılır.