GEBELİKTE CORONAVİRÜS (COVİD-19) ENFEKSİYONU

Geçen haftaki yazımızdan  sonra ne gibi bilgiler ekledik neler  yenilendi?

Halen elimizdeki veriler ve bilimsel yayınlar hamilelerin bu virüse ne kadar hassas olduklarını göstermek için yetersiz. Ancak elimizde daha önceki örnekler var; ki bunlar da bize anne adaylarını;  bağışıklık sistemi değişikliklerinin ve diğer fiziksel  adaptasyonlarının  solunum sistemini etkileyen viral hastalıklara daha yatkın hale getirdiğini biliyoruz.

Üstelik daha önce bu virüsün kuzenleri olarak tanımlayabileceğimiz virüslerin neden olduğu SARS gibi MERS gibi hastalıkların gebelerde çok daha ağır seyredebileceğini de biliyoruz. Grip bile gebelerde daha ağır seyreder.

Yani elimizdeki veriler yetersiz olsada anne adaylarının COVİD-19'a daha kolay yakalanacağını ve bu durumdan diğer insanlara göre daha fazla zarar görebileceğini biliyoruz. Onun için anne adayının  diğer tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi burada da kendini maksimum düzeyde koruması gerekir. Genelleme yapmak için sayılar yetersiz ancak 34 haftalık bir anne adayının covid-19 nedeni ile karnında bebeğini kaybettiğini biliyoruz; tabi burada anne adayının yaşı ve eşlik eden şeker,tansiyon gibi hastalıkların varlığı da son derece önemli.

Anne adayları COVİD-19'dan korunmak için neler yapabilir?

Anne adayları şunu unutmasın ki; COVID-19 ile infekte olsanız bile çoğunlukla ya hiçbir şikayetiniz olmayacak ya da tamamen iyileşeceğiniz hafif bir hastalığınız olacaktır. Panik yapmadan uygun tedbirler almak önemli.

Burada gebelik olsun ya da olmasın korunmak için yapacaklarımız hepimiz için aynı ve hayati; ana geçiş insandan insana damlacık yolu ve temas ile

*öksürürken ağzımızı tek kullanımlık mendil ya da kolumuz ile kapatmak

*sosyal izolasyon özellikle hasta insanlar ile yakın temastan kaçınmak

*toplu taşıma kullanmamak

*elleri sabun ile sık yıkamak ya da alkol bazlı dezenfektan kullanmak

*yıkanmamış eller ile ağız,göz ve burun teması yapmamak

*hasta hissetmeniz durumun da koruyucu yüz maskesi kullanmak

*öksürük ve ateş(37.8 üzeri) varsa mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmak gibi önlemler önemli.

Anne adayında COVİD-19 pozitif çıktı bebeğe zarar verir mi?

Şimdiye kadar gebelik sırasında anneden bebeğe geçiş gösterilmedi. Ayrıca amnion sıvısında yani bebeğin suyunda ve anne sütünde de virüs tespit edilmedi. Doğuma yakın dönemlerde hastalığa yakalanan anne adaylarının bebeklerinde de şuana kadar virüsün neden olduğu bir sorun tespit edilmedi. Burada asıl sorun ilk trımester yani (ilk 3-4 aylık dönem) bu dönemde virüsün bebek için bir takım sorunlar yapma riski  muhtemel.

Doğum şekli nasıl olmalı? Sezeryan mı? Normal doğum mu ?

Bu karar kişiselleştirilmeli; anne ve bebeğin durumuna göre karar verilmeli. Burada dikkat edilmesi gereken noktalar var tabi;

*vernix caseosa yani bebeğin üzerini kaplayan beyaz tabaka doğumdan sonra ilk 24 saat bebek ile birlikte muhafaza edilmeli

*kordon geç klemplenmemeli; (geçiş riskinden endişe ediyoruz)

Şuan için virüsün doğum kanalında yaşadığına ve normal doğum sırasında bebeğe geçtiğine dair herhangi bir veri yok. Normal doğum için kontrendikasyon değil yani anne ve bebeğin durumunun uygun olması halinde normal doğum yapılabilir. Tabi bunu mevcut veriler ışığında söylüyoruz bu konuda değişiklik olması durumunda sonraki yazılarımızda yine okuyucularımız ile paylaşırız.

Çok merak edilen ve korkulan bir konu gebelerde akciğer filmi, tomografi çekilebilir mi ?

Eğer herhangi bir semptom yoksa ;a teş, öksürük, ishal, yorgunluk, yaygın kas ağrıları, solunum sıkıntısı gibi gereksiz görüntüleme istemek doğru olmaz.

COVİD-19 şüphesi varsa anne adayına da akciğer grafisi rahatlıkla çekilebilir. Tek bir akciğer grafisi ile bebeğe geçen radyasyon dozu :0.0005-0.01 mGy ki bu bebeğe zarar vermez. Özellikle gebeliğin ilerleyen haftalarında oldukça güvenli sayılr.

Tomografide tabi ki biraz daha yüksek doz mevcut ancak COVİD-19 şüphesinde anne adayına çekilebilir ve bebeğe zarar verme potansiyeli enfeksiyondan çok daha düşüktür. Dikkat edilmesi gereken nokta gebenin karın bölgesi radyasyonu engelleyen bir kalkan ile korunmalıdır.