Süleyman Şah (Kutalmışoğlu)

Kahramanlıkların Devletin sağlam esaslar üzerine kurulmasında tesiri büyüktür. Süleyman Şahın hayat hikâyesinden bunu rahatlıkla anlayabiliriz. Öyle ise şimdide Süleyman Şahı tanıyalım;

Anadolu fatihi ve Türkiye Selçuklu Devletinin kurucusu, ismi, Rükneddin Süleyman bin Arslan Yapgu bin Selçuk’dur. Kutalmışoğlu Süleyman Şah ve ağabeyi Mansur, Alparslan’la birlikte, Malazgirt savaşına katıldı. Gösterdiği kahramanlıkların bir mükâfatı olarak Anadolu da feth ettiği yerlerin kendisine verilmesi imtiyazını alan Süleyman Şah, kardeşleri Alp İliğ ile Devlet’i ve ağabeyi Mansur’u da yanına alarak, Anadolu’ya gitti. Urfa, Birecik civarına vardılar. Burada, Türkmenleri etraflarında topladılar. Bu Türkmenler, başlarına geçecek bir Selçuklu beyine muhtaç bulunuyorlardı.

Anadolu’ya giren Süleyman Bey, Konya ve havalisini mahalli Rum hâkimlerinden aldı. Hiçbir mukavemetle karşılaşmadan 1075’de İznik’i fethederek merkez yaptı.

Anadolu da Bizans hâkimiyetinin çökmesi üzerine Fırat boylarında ve Kilikya da bir takım Ermeni reisleri ortaya çıktı. Bunlar arasında Kilikya hâkimi Filaretos, Malatya hâkimi Gabriel’i de tabiyyetine alarak Türkiye Selçuklu Devletinin İslam ülkeleri ile münasebetlerini kesmeye çalışan veya çalışacak olanlara mani oluyordu.

Süleyman Şah, Anadolu da Türk hâkimiyetini kurmakla, türkiye tarihinde çok mümtaz bir mevkie sahipti. 1075’de kurduğu Türkiye Selçukluları Devleti ile bütün Türkmenleri birleştirerek, Türkiye tarihinde yeni bir devir başlattı. Süleyman Şah’ın vefatından sonra Melikşah’ın Anadolu da hâkimiyet kurma gayretlerine rağmen Birinci Kılınç Arslan’ın İznik tahtını ele geçirmesine kadar (1092) sultansız kalan Türkiye Selçuklu Devleti, yine de kendi istiklal ve mevcudiyetini muhafaza etti. Bu durum Türkiye Selçuklu Devleti’nin nekadar sağlam esaslar üzerine kurulduğunu göstermektedir.

Süleyman Şah, askerlerine ve tabeasına çok iyi muamele ederdi. Antakya Hıristiyahlarının onu davet etmeleri adaletinin meşhur olmasından idi. Bizanslılar zamanında Anadolu da büyük toprak sahiplerinin elinde esir veya topraksız duruma düşen köylüler, onun hâkimiyetinde, hürriyete ve toprağa kavuştular. Onlarda göçebe Oğuzlar gibi Süleyman Şah’a bağlanıp onun hâkimiyetini kuvvetlendirdiler. Süleyman Şah, toprakları köylülere dağıtmak suretiyle hem onları kendisine bağlıyor, hem de mahsulün artmasını sağlıyordu.

Süleyman Şah, Anadolu’da Osmanlılara da intikal eden Mîri toprak rejimi, yani mülkiyeti devlete, tasarrufu köylülere aid sistemi kurdu. Anadoluyu fethederk gazilik unvanını da aldı. Ruhları şadolsun.( T.G.T. Sult. s.375) Türkiye t. Selçuklular devri; M. Halil YİNANÇ; sh.57

ÇAĞRI BEY

Anadolu kapılarını Türklere açan, bugünkü Türkiyemizin ilk banisi mücahid Sultan Alparslanın babası. Selçuklu Devletinin kurucusu Muhammed Tuğrul Bey’in ağabeyi olan Çağrı Bey, 990(h.380) senesinde doğdu. Künyesi Ebu Süleymandır. O devirde türkler, çocuklarına bir peygamberin veya bir sahabenin ismini verirlerdi. Buna istinaden Çağrı bey’ede, Davud aleyhisselemın ismini vermişlerdi.

Kardeşi Tuğrul Bey’le Selçuklu Devletini kurduktan sonra, Horasan bölgesinin Emirliğini yaptı. 1060(h.425) senesinde Serahs şehrinde vefat etti. Dedeleri Selçuk Bey, Aral gölünün güney ve güney doğusunda yer alan Seyhun ve Ceyhun nehirlerinin arasında kalan meşhur ilim ve irfan bölgesi Maveraünnehr’de, Oğuz Türklerini etrafında toplamış, onların başına geçip Müslüman olmakla şereflenmelerine vesile olmuştu. Müslüman olan bu Türklerle, Müslüman olmayanlar üzerine gazalar yapıp, Allahü Teâlanın dinini yaydı. Bu cihadlarda oğlu mikail Bey şehid oldu. Mikail beyin vefatıyla oğulları Davud Çağrı Bey ile Muhammed Tuğrul Bey, dedeleri Selçuk Bey’in yanında yetiştiler. Selçuk beyin vefatı üzerine de amcaları İsrail Arslan Yapgu’nun emrine girdiler. (Devam edecek)