İbret Alacak Ders Çıkartacak Nice Tarihi Eserler
Mustafa Özyurt
KAYSERİ TÜRBELERİ: Burada görebildiğimiz tarihi eserler Konyaya nisbeten benzerlik taşıyor. Malumunuz Konya Anadolu Selçuklu Devletine yıllarca payitahtlık yapmıştır. O tarihde Kayseri Selçuklunun ikinci başkenti gibi değer görmüştür. İbret alacak ders çıkartacak nice tarihi eserler vardır. Mesela:
Huand (Mahperi) Hatun Kümbeti (Melikgazi)
Kayseri il merkezinde, Kağnı Pazarı’nda Selçuklu Hükümdarı I.Alaaddin Keykubat’ın karısı Mahperi Hatun tarafından yaptırılan külliyenin bir bölümünü oluşturan bu türbe, külliye ile birlikte 1238 yılında yaptırılmıştır.
Huand Hatun Türbesi, Klasik Selçuklu üslubunda yapılmış olup, caminin kuzeybatı köşesinde medrese ile aradaki açıklığın ortasında yer almaktadır. Dış cephesi oldukça süslü sekiz cepheli bir eserdir. İç mekanda külahın altında Ayetü’l Kürsi yazılı bir yazı frizi çepeçevre dolaşmaktadır. Türbe içerisinde üç sandukadan biri olan Huand Hatun’un sandukası eski bir lahit kapağından yapılmıştır. Sandukanın üzerinde sülüs yazı ile Ayetü’l Kürsi ve üç satırlı kabartma mezar kitabesi vardır. Bu kitabenin mealen manası:
“Bu kabir, Keykubat oğlu, dünya ve dinin koruyucusu merhum Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev’in annesi, namuslu, saadetli, şehide, takva sahibi, ibadet ehli, dindar, mücadeleci, korunmuş, adalet sahibi, dünyada kadınların sultanı, iffetli, temiz, çağının Meryem’i, zamanının Hatice’si, maruf dost, binlerce mal sadaka veren, din ve dünyanın yüz akı, hanım hanımefendi Mahperi hatun’undur. Allah cümlesine Rahmet eylesin”.
Türbe içerisindeki diğer sandukalardan birisi torunu Selçuk Hatun’a aittir. Selçuk Hatun 1284 yılında ölmüştür. Mezarının başındaki kitabenin mealen anlamı şöyledir:
“Esirgeyen bağışlayan Allah’ın adıyla bu kabrin sahibi Keykubat oğlu, şehit sultan Keyhüsrev’in 1284 yılında ölen kızı Selçuki Hatunun’dur”.
MAHPERİ HUNAT (HUAND) HATUN KİMDİR?
Hunat Hatun, Müslüman olduktan sonra I. Alaeddin Keykubat'la evlenir. Kendisinin adı Huand'dır. Sonradan Hunat diye yaygınlaşır. Esas ismi ise Mahperi Hatundur. Hunad Farsça bir unvanı olduğu için, kendisine Mahperi denmesi daha uygun düşer.
Mahperi Hunat Hatun, Selçuklu Hükümdarı I. Aleaddin Keykubat’ın karısı ve Sultan I. Giyaseddin Keyhüsrev’in annesidir. Anadolu Selçuklu Devleti’nin en güçlü dönemlerinde yaşamış, eşinin ve oğlunun nüfuzu ile birlikte kişiliği ile toplum içinde güçlü ve saygın bir konum edinmiştir. Güzelliğinin yanında kültürlü, cömert ve hayırsever bir kişi olarak görülmüş, bu sebeple kendisine “BİLGE, BÜYÜK” anlamına gelen Huand (Hunat-Hunad) ismi yakıştırılmıştır.
Mahperi Hatun'un hayatı oldukça hareketlidir. Kocasının İmkanlarından faydalanarak o dönemin en önemli külliyesini yaptırır. 13. Asırda yaşayan Mahperi Hatun, Selçukluların o dönemdeki iç mücadeleleri yanında, dış baskılara karşı da büyük mücadele vermiştir. (Devam edecek)
