Ebu Said Muhammed-El-Hadimi
Mustafa Özyurt
Eski Kültür Müsteşarlarımızdan ve Hadimi merhumun neslinden gelen Merhum Numan HADİMLİ OĞLU beyin Hazreti Hadimi Hadim ve Köyleri isimli iki ciltlik eserinde geçtiğine ve Prof. Ramazan AYVALLI Bey efendinin de bir makalesinde beyan ettiğine göre:
Hayatı, soyu ve eserleri:
Taşkent, Semerkant, Buhara tarafından gelerek Anadolu’yu şereflendiren birçok ilim adamı gibi, Hadimi de aslen Buhara’lıdır. Türklerin, Bizans’la yaptıkları birçok savaştan sonra Batıya doğru ilerlemeleri olmuşsa da asıl Türk akınları ve göçleri büyük Türk Komutanı ”Alparslan” nın 1O71 tarihin de Bizanslılarla yaptığı ”Malazgirt meydan savaşı” nın kazanılmasından sonra başlamış ve bu akınlar sürüp gitmiştir.
HADİMİNİN HADİMİ MAHLASI VE SOYU
Anadolu’ya akın eden Türk’ler arasında Hadimi’nin ecdadı en büyük dedesi olan “Hüsameddin efendi” de diğer bilginler (Alperiler) gibi ilmi ve fazilet yaymak için göç etmiştir.
Hadimi; Türkistan’ın “Buhara” şehrinden Anadolu’ya gelen “Fahr-EL-Rum” unvanını alan; Bilginler, Şairler ve Mutesavvıflar (İlahiyatla uğraşan) yetiştiren köklü bir ailenin soyundan gelmektedir. Hadimi’nin dedesi Buhara’dan Anadolu’ya göç ettiği için aslen Buhara’lıdır.
Ebu Said’el-Hadimi’nin”Hadimi”-adını alması ise; eski çağlarda ünlü bilginler mahlas (SOYADI) yerine doğdukları kent’lerin adlarını alırlardı. Hadimi, Hadim de doğması sebebiyle “Hadimi” adını almıştır.
Mesela: Gazzeli” İmamı Gazali ”Bestami” Bayezit-i Bestami” Tebrizli ”Şemseddin Tebrizi” gibi.
Hadimi’nin adında ”Ebu Said” sözcüğünün bulunması ise Hadimi’nin yaşadığı çağda ve daha öncesi çağlarda, büyük bilginlerin, ünlü şahsiyetlerin adlarının başlarında, en büyük evlatlarının adları bulunurdu.
Mesela: İslam dininin seçkin şahsiyeti ve Hz. Peygamberin kurduğu İslam Dini’ni sağlam, kalıcı esaslara bağlayan ”Hanefi” mezhebinin kurucusu büyük âlim ”İmam-ı Azam Numan Bin Sabit” (Sabit oğlu Numan), diye adlandırılmıştır. Hadimi’nin Büyük oğlunun adı Said olduğu için onun adiyle “Ebu said” denilmiştir.
Hadimi’ye kadar olan soyu:
1-) Bedreddin 2-) Hüsameddin 3-) Hüseyin 4-) Abdurrahman 5-) Osman 6-)Fahr-el-Rum Karahacı Mustafa (Hadimi’nin babası) 7-) Ebu Said-Muhammed-el Hadimi.
Türkistan’dan Anadolu’ya göç eden bu aile oymağının, Anadolu’ya geldikleri tarih, kesin olarak bilinmemekle beraber, ilk yerleştikleri yer belirlidir: Hadim’in güney doğusunda “Göksu” vadisi üzerinde ve Hadim’e 20-25 km. uzaklıkta Afşar” köyü yakınında “Karaca Sadık” yöresine yerleşip burada yıllarca kalmışlardır.
Hadimi’nin babası Fahr’el-Rum Karaca Hacı Mustafa Efendi; yaşadığı çağın “Fahr’el-Rum” unvanını almıştır. Fahr-el-Rum tabiri; zamanımızın ”Ordinaryüs Profesör” eşdeğerinde olup (Rumelinin onur verdiği, (öğündüğü) manasına gelir.
O çağda yüksek tedrisat düzeyinde üstün derece alınan icazetname (Diploma) ların altında “Fahr-el-Rum” yazılıdır. Fahr-el-Rum’un kabri, oğlu Hadimi’nin mezarı bitişiğinde olup vefat tarihi hc. 1147 M.1731 dir.
Mezartaşı yazısı: ”Merhum ve Mağfur HADİMİ efendinin pederleri ve üstadı, fuhulünden sahp’i enfas’ı kudsiye üstad’ı kül, mürşid’i ekmel fahr-el-Rum Kara Hacı Mustafa efendi’nin Ruhuna Fatiha.”dır.
(Önemli bir açıklama! Bahsi geçen ilçemizin adı HADİM yani İ harfiyledir. Bazıları HADIM diye telaffuz ederler. Bu tabir asla doğru değildir. Çünkü HADIM yani I harfiyle söylenirse, iğdiş edilmiş kişi ve ya hayvan manalarına gelir. Hâlbuki HADİM yukarda izah edildiği gibi ”Hizmet edici” manasına gelir. İsmini de o büyük zattan almaktadır. Bu açıklamayı daha evvel yayınladığımızda, bir milletvekili TBMM.ne teklif verdiğini gördüm. Yani HADIM kelimesi HADİM olarak değiştirilerek mecliste kabul edilmiştir. Kendilerine çok çok teşekkür ederiz. (Devam edecek)
