1-El Halıl Kapısı

Hz. Ömer r.a. Efendimiz Kudüsü fethinde bu kapudan girmiştir. Hatta Mescid-i Saksa’yı tepeden görünce tekbir getirmiş ve o tepeye bu sebepten Mükebbire tepesi denmektedir. Daha sonra Kudüs Fatih Salahaddini Eyyübi Kudüsü fetheddiğinde yine bu kapıdan girmiştir. Cennet mekan yavuz Sultan Selim Han da Mısırın fethınde Mescid-i Aksaya bu kapıdan girmiştir. Onun için bu kapının önemi büyüktür.

Cennet mekan II. Abdülhamidhan zamanında ibretlik bir hadise daha vardır ki Sultanımızın dehasını göstermektedir: Alman kralı 1898 de Kudüsü Şerif de Mescid-i Aksayı göya ziyaret etmek ister. O günün valisi paşamız, padişaha El-Halil kapısından girmesine izin verelimmi” diye sorar. Gelen cevap da” aynı kapıdan değilde yanından bir delik açarak girdiriniz” denilmektedir. O yıllarda Almanlar ile Rusların arası iyi değildir. Osmanlının denge kurması icabeder. Ve icaden de şöyle yapılır;

Eğer Alman kralı böyle bir şey yaparsa ortalık karışır.ikinci dünya savaşı birinci dünya savaşı, daha çıkmadan burada çıkar. II. Abdülhamid Han hz. Bir siyaset uyguluyor. Ne yapıyor şimdi Almanları Kudüsü şerife almazsanız olmaz. Almanları alacaksınız, Ruslarla aranızı açmıyacaksınız aranız dengelensin. Almanları kanlı bıçaklı etmemek gerekiyor. Alman kralına diyorlar ki; sizin gelişinizin şerifine yeni bir kapı açdırdık. Halbuki orası kapı değil şehrin kapıları içerisinde de değil. Orası surun oyuğu. Tabi Alman kralı gelince atımın üstünde geleceğim diyor. Diyorlar ki; atınızın üzerinde geirmeniz  pek uygun olma sizi at arabası üzerinde götürelim.

II. Abdülhamid Han hazretleri El- Halil kapısının yanından bir oyuk açtırıyor.  Dolayısıyle Alman kralını bir at arabasına bindirip El-Halil kapısının yanından açılan oyuktan içerir sokuyorlar. Dolayısıyla bu şekilde denge siyaseti izleyerek ne biz zarar görmüşüz nede Almanlar kâr etmişler. Alman kralı ziyaretini tamamlıyor Kudüsden ayrılıyor. Dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak yeğdir uygulandığı için böyle siyaset uygulanmıştır.

Abdülhamid Han hazretleri bu toprakları uzun müddet koruyor. Fakat 1909 da tahtan hallediyorlar. Eşte ondan sonra ne olacaksa oluyor. 1917 yılında bizim elimizden çıkıyor. Sayın, arada kaç sene var? 8 sene ya var ya yok. Sekiz sene sonra bu toprakların tamamı elimizden çıkıyor gidiyor. Buradan anlamamız gereken şey nedir? Müslüman zeki olmalıdır uyanık olmalıdır devrini çağını çok iyi okuyabilmelidir. Aksi takdirde düşmanın kucağına düşer. El Halil Kapısına,Yahudiler ve Batılılar “Yafa Kapısı” derler.

2-SAHIRE KAPISI- Seher vaktinde kalkıp Mescid-I Aksa’ya gelen o günkü müslümanlar bu kapudan girerlermiş. Ona binaen bukapı bu ismi almıştır.

3- AMUD KAPISI -Bu kapı Mescidi Aksa’nın en büyük kapısı olup tamamı Kanuni tarafından yapılmıştır.

4- Hz.Davut (A.S) Kapısı’dır. Eski Şehrin güney batısında yer alır ve Yahudiler buraya “Siyon Kapısı”derler. 1967 savaşında işgalde yaşanan çatışmaların hala mermi izlerini, görmek mümkün. Günümüzde müslümanlar, Eski Şehrin Şam, Sahira ve Esbat Kapısını; Hristiyanlar Esbat, Cedid ve El Halil Kapılarını; Yahudiler ise Megaribe, Nebi Davud ve El Halil Kapılarını yoğun olarak kullanmaktadırlar. Turistler, kapıların en ihtişamlısı olan Batı yönden girişi olan El Halil kapısını tercih etmektedirler.

5- CEDİD KAPISI II. Abdülhamid Hanın emriyle açılan kapıdır. İsminin Cedid (Yeni Kapı) olmasının sebebide budur. Halk arasında Abdülhamid Kapısı da denilmektedir.

6 -ŞAM KAPISI- Kudüs Surlarındaki en gösterişli ve en büyük kapıdır. Roma döneminde, mevcut kapının alt kısmında İmparator Hadrian’ın heykelinin yer aldığı dev bir sütun bulunduğu için diğer ismi Amud (Sütun)Kapısıdır. Çok sayıda Filistinli İsrailliler tarafından şehid edildiğinden Kudüs halkının dilinde“Şehidler Kapısı” da denmektedir

7 -ESBAT KAPISI- Batılıların dilinde “ Arslanlı Kapı”olarak geçer. Eriha yönüne baktığı için “Eriha Kapısı”, Hz. Meryemin dünyaya geldiğinde inanılan mağaranın hemen yanında bulunduğu için de “ Sitti Meryem kapısı” da denir. Memlük Sultanı Zahir Baybars  döneminde yapılan iki arslan figürünü bugün kapının üzerinde görebilirsiniz. Kapıdan dışarı çıkıldığında sağda Rahmet Mezarlığı, solda ise Yusufiyye mezarlığı yer almaktadır.

Mescid-I Aksanın kuzey köşesindedir. Cenazeler bu kapıdan çıkarılıp sur dışındaki mezarlıklara defn edilmektedir.

8 -MEGARIBE KAPISI- Eski şehrin güneyinde yer almaktadır. Salahaddini Eyyübi r.a. döneminde Fas ve civarından getirilib Kudüs de iskân edeilen müslümanların yaşadığı mahalleye açılan kapı olduğundan bu ismle anılmaktadır. Bu gün ise ağlama dıvarı önüne alan açmak için bu mahalle Boldezerlerle yok edilmiştir. Hz. Peygamberimizin mirac sırasında Burakı buraya bağladığına inanıldığı için buraya Burak kapısı” da danir.

9 -Müzdevec Kapisi-Mescid-i Aksanı güney cebhesinde, mihrabın altında yer almaktadır. “Nebi Kapısı” olarak da söylenir. Mescid-i Aksanın iç kısmında kuzey ravaklarının bulunduğu taraflarındadır. Tüm vakit namazlarında açıktır.

10-Melik Faysal Kapi-ısı(Eyyübi)-Irak Kralı Faysal 8 Haziran 1933 de Kudüsü ziyaretinden bu ismi almıştır.

11-Gavanime Kapısı(memlük)-Eyyübiler döneminde şehre yerleşen Gavânime kabilesinin oturduğu yere çıktığı için bu  ismi almıştır.

12-Nazır Kapısı(Eyyübi)-Meclis kapısı olarakda bilinir. Mescid-i Aksanın batı ravakları yönündedir. Tüm vakit namazlarında açıktır.

13-Hadid Kapsı(Memlük)-Mescid-i Aksanın Batı ravaklarında, Meclis ve Kattânin kapıları arasında bulunmaktadır. İnşasında demir ve bakır kullanıldığı için bu ismi almıştır.

14-Kattanin Kapsı(Memlük)-Pamukçular Çarşısına açıldığı için bu ismi almıştır. Mescid-I Aksanın en ihtişamlı kapısıdır.

15-Mathara Kapısı(Eyyübi)-Abdesthane ve lavabalara açıldığı için bu ismi almıştır. Mescid-I Aksanın batı revaklarında, Kattânin kapısının hemen yanındadır.

15-Silsile Kapsı(Eyyübi-Yanyana inşa edilen çifte kapılardan biridir. Mescidi Aksanın batı yönünde yer almaktadır. (Devam edecek)