Mükremin Kızılca

Zeytindalı Şehitleri Camii Kitabeleri!

Mükremin Kızılca

Tatköy Mahallesi 2023 / Selçuklu Konya

Son derece hoş görünümlü, huzur veren bir iç mimari tasarımı var bu eserin.

Dış görünüşünde fazla bir ayrı durum olmasa da iç mimarisi tamamen gördüklerimizden farklı.

Kürsü, mihrap ve minber, mabedin kıble tarafını tamamen kaplamış haldedir. Bu tarz mimari Mardin, Kilis ve civarında da yaygındır.

Ayrıca minber, ön duvara paralel olduğundan içeriyi bölmemekte fazla bir yer işgal etmemektedir.

Kubbe göbeğini İhlas suresi tezyin ederken, çevresini Asr suresi üç defa yazılarak süslemektedir.

Caminin aydınlığı fevkalade olup renkler insana huzur vermektedir. Bu arada mihrabın üç yanında Ayetelkürsi fazla canlı olmayan, göze batmayan bir renkle yer alıyor. Mihrabın üstünde aynı zamanda meşhur kıble ayeti okunur haldedir.

Kubbe göbeğinde yer alan desen tam altındaki bütün halının göbeğinde de yer almış halde görülüyor.

İhlas suresi kubbe göbeğiyle beraber iki karşılıklı köşede de yer almış olan caminin yazılar ve nakışlar cemaatin gözünü meşgul etmeyecek tarzda tasarlanmıştır.

İçindeki derin manalar taşıyan sure ve ayetlerin günümüz Türkçesiyle mealleri şöyledir:

Ayetelkürsi anlamı şudur;

“Allah, O’ndan başka tanrı yoktur; diridir, her şeyin varlığı O’na bağlı ve dayalıdır. Ne uykusu gelir ne de uyur. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. O’nun izni olmadıkça katında hiçbir kimse şefaat edemez. Onların önlerinde ve arkalarında olanları O bilir. O’nun ilminden hiçbir şeyi -dilediği müstesna- kimse bilgisi içine sığdıramaz. O’nun kürsüsü gökleri ve yeri içine almıştır. Onları korumak kendisine zor gelmez. O yücedir, mutlak büyüktür.” (Bakara 255)

Ana kubbenin göbeğinde dört ayetiyle İhlas suresi yer alır ki meali şöyledir:

“De ki: "O, Allah'tır, bir tektir. 

Allah Samed'dir. (Her şey O'na muhtaçtır, o, hiçbir şeye muhtaç değildir.  Ondan çocuk olmamıştır (Kimsenin babası değildir). Kendisi de doğmamıştır (kimsenin çocuğu değildir).

Hiçbir şey O'na denk ve benzer değildir."

Mihrap da genellikle her camide yer alan mescid-i haram'dan mescid-i aksa'ya dönülmesini emreden ayet-i kerimenin “(Bundan böyle), yüzünü Mescid-i Haram yönüne çevir.”  bölümü almaktadır;

Kıble ayeti olarak bilinen ayeti kerimenin tamamının meali şöyledir:

“(Ey Muhammed!) Biz senin çok defa yüzünü göğe doğru çevirip durduğunu (vahiy beklediğini) görüyoruz. (Merak etme) elbette seni, hoşnut olacağın kıbleye çevireceğiz. (Bundan böyle), yüzünü Mescid-i Haram yönüne çevir. (Ey Müslümanlar!) Siz de nerede olursanız olun, (namazda) yüzünüzü hep onun yönüne çevirin. Şüphesiz kendilerine kitap verilenler, bunun Rabblerinden (gelen) bir gerçek olduğunu elbette bilirler. Allah, onların yaptıklarından habersiz değildir.” (Bakara 144)

Kubbenin göbek çevresine üç defa nakşedilen Asr suresi manası:

1,2. Andolsun zamana ki, insan gerçekten ziyan içindedir.

3. Ancak, iman edip de sâlih ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler, birbirlerine sabrı tavsiye edenler başka (Onlar ziyanda değillerdir).

Camiyi sekiz Aralık 2024 günü ziyaret ettik. Yapanlardan koyup gidenlerden Allah razı olsun.

Yazarın Diğer Yazıları