
Tam Kapanma ve Tam Kapatma!
Mükremin Kızılca
29 Nisandan başlayarak bayram sonuna kadar tam kapanma kararı alındı.
Bu kapanma korona belasına karşı çok önemli bir tedbirdir ve lazımdır, bunda kimsenin aykırı bir fikri de yoktur.
Burada eleştirilen konu geç kalındığı yolundadır ve bu da doğrudur.
Bu menhus belanın neticesinde rakamlar Martta tavan yapmaya başlamıştı, o zamanlar yapılabilirdi ama biz hep acaba düşer mi? dedik ve ölümler 300’ün altına inmeyince karar aldık.
Neden daha önce yapılmalıydı sorusunu cevabını herkes biliyor: bahar geldi, tarımda ticarette, turizmde ve her alanda hareketliliğin başladığı bir mevsim deki kapatma doğal olarak bu sektörleri büyük oranda olumsuz olarak etkileyecektir.
Ramazan bayramı öncesi ise bu husus daha da ön almakladır. Bütün esnaf ve tüccar için harman ve hasat günleridir. Otuz yıllık ticaret hayatımda ramazan bayramı öncesinin yani ramazan günlerinin hem maddi hem de manevi bir bereket olduğuna herkes gibi ben de şahidim.
Berberinden seyyar satıcısına, manifaturasından hazır giyimine, bakkalından, tekstil atölyelerine kadar daha nice sektörlerin can simididir bu günler.
Ödenemeyen senetlerin, açık hesapların, vergilerin, çeklerin ödenebildiği hasılat yoğunluğunun yaşandığı günlerdir bayram öncesi günler.
Bu günlerin sonu ufak ve büyük ticaret erbabı için tam manasıyla bir bayram olurdu her sene.
Berberler sabahlara kadar tıraş ederlerdi. Bütün esnaf geç saatlere kadar açık kalırdı. Teravihten sonra da dükkân açmak bir gelenek haline gelmişti.
Şahsen bu günlerde teravihten sonra da çok geceleri mahalledeki müşterilerime satışa giderdim. Çünkü gündüzleri gerçekten müşterilerin taleplerini karşılamada yetersiz kalıyordu.
İşte bunun için geç kalındı diyoruz, işte bunun için daha önce yapılmalıydı, bayram öncesine denk gelmemeliydi diyoruz.
Neyse ağlasak da sızlasak da şu anda yapmamız gereken iki şey var:
1- Bu birimcisini bizim yapmamız gerekiyor ve bu da hükümet kararlarına harfiyen uymaktan ibarettir. Bu kapanma menhus virüsün sonu olmalıdır.
2- Bu da hükümetin yapacağı bir adımdır ki bu ayı yok sayıp müteselsil olarak bütün ödemeleri ertelemektir, ertelemek diğer ayda ikisini birden ödemek değil tamamen esnafın ve tüccarın vadesini bir ay uzatmak demektir.
Ramazan bereketinden ve bayram harmanından yararlanamayacak olan esnafa mutlaka uygulanmalıdır. Genelgelerden anlaşıldığına göre tedarikçi ve üretici firmalar zaten açıktır, onlara bu kapanmadan dolayı aşırı sıkıntı olması söz konusu değildir.
Bu kapanmanın sıkıntısını omuzlayan esnaf gurupları perakende satış yapan tekstil dalı esnafı, berber, kafe ve lokantacı esnafıdır. Lokanta esnafı evlere servisle kısmen de olsa iş yapabilir ancak seyyar ve sabit dükkân işleten tekstil ve hazır giyim esnafı tamamen kapanmış durumdadır. Çek ve senetle çalışan bu esnafın ödeme yapma imkanı asla kalmamaktadır. Bu balkımdan bu aya mahsus çek ve senetleri bir ay yok hükmünde sayılarak ötelenmelidir.
Bu özel teşebbüse uygulanacak bir sistemdir.
Bir de devletin yapması gereken erteleme vardır ki bunu da devlet aynı şekilde bu kapatmadan dolayı tamamen kapanan sektörlerin ödemelerini isteğe bağlı olmadan aynen bir ay öteden başlatmak ve devam ettirmektir. Ancak bu her hâlükârda bayram öncesindeki bu kapatmadan dolayı tamamen kapalı kalan esnaf ve sektörleri kaybetmemek için mutlaka şarttır.
Bu arada hükümetimizin etkilenen esnaf ve sektörlere vaade farkı olmadan ve üç yıl ödemesiz kredi tahsisini çok yerinde ve zamanında buluyoruz.