Önce Şifa Sonra Ücreti!
Mükremin Kızılca
Osmanlıların son yıllarında Fransız kaynaklı tıp ve hayat tarzı son haddindedir ve Paris’te ne varsa anında Türkiye’dedir.
Edebiyata, modaya, yemeye, içmeye ve giyime hâkim olan bu tarz, tıp ve eczacılıkta da aynıdır. Gazetelere bol bol reklam veren eczacılar, doktorlar ve ilaçlar hep referans olarak Paris’i, Paris hastanelerini ve tababetini gösterirler.
1900 yılında hayatta olan bir İstanbul gazetesinde yayımlanan bir doktor ilanında: kesin şifa bulmadan para alınmayacağı ve ücretin iyileştikten sonra alınacağı yazıyor.
Şimdi buyurun 120 yıl öncesinin Osmanlı ve İstanbul tıbbını öğrenmek ve önyargılara bir darbe vurmak için o günün gazetelerinden birinde yayınlanan doktor ilanlarına bir göz atalım.
Doktor Mehmet Zeki
Her nevi aza-i tenasüliye-i inas ve zükur tabib-i hususisi (her türlü kadın-erkek üreme organları hastalıkları özel doktoru)
Ücret-i tedavi iyi olduktan sonra kabul olunur.
Mekteb-i tıbbiye-i şahanede veladethane ve ebeler muallim muavini Doktor Mehmet Zeki Beğ Bağçekapısında eski zabtiye caddesinde karakol sırasındaki muayene hane-i hususisinde Cuma ve pazardan maada her gün öğleden akşama kadar bulunarak “lavaj sondaj an stalaj gibi en cedid ve müessir usullerle müddet-i kalile (kısa süre) zarfında eski ve yeni bel soğukluğu, gut, milter, idrar edememek, idrar darlığını, sık sık idrar etmek, kesret-i ihtilam, husye şişmesi ve ebeliğe müteallik hususatla kadın hastalıklarını velhasıl frengi illetini kana şırınga usulüyle terakkıyat-i hazıra-i cedide-i tıbba tevfikan (tıbbın en son yeniliklerine uygun olarak) kemal-i muvaffakıyetle tedavi ve teşfiye eder.
Ehemmiyetsiz Hastalıklar
Hafifçe soğuk almak, soğuk meşrubat içmek, terli olarak rüzgâra karşı durmak ve saireden dolayı insan nezle ve öksürüğe duçar olur. Ve vücutta istidat varsa yavaş yavaş öksürmeğe dahi başlar, işte vücudu en büyük tehlikeden muhafaza etmenin zamanı şimdidir. Zira müddet-i medide (uzun süre) eskiyen nezle ve öksürük çok defa müthiş neticeleri ve hatta veremi dahi intaç eder. (Konya kapsülleri) nefes borularına ait hastalıkların kaffesini (tamamını) yani öksürük nezle bronşit zükkam göğüs nezleleri dıyk-ı nefes akciğer ufunetleri vesaireyi tedavi etmek için en müessir ve mücerrep devadır.
Konya kapsülleri der saadet bilcümle eczanelerde ve depolarda satılır.
Doktor Halit İzzet
Bilcümle aza-yi tenasüliye ve rahim ve gizli ve sâri hastalıkların tabib-i mütehassısı
Umum emraz-ı tenasüliye (üreme organı hastalıkları) ve bahusus bel soğukluğu ve daü’l-efrenc hastalıklarının tedavisinde birkaç senelerden beri ihtisas-ı tam kesbeden doktor izzetlü Halit beğ usul-i cedide üzere bel soğukluğunun gerek yeni ve gerek eski nevilerini hiç ağrı ve sızı hissettirmeyerek ve iltihab-ı mesane ve prostat ve idrar darlığı ve sık sık abdest bozmağı ve4 seyelan-i meni ve hayaların şişliğini ve mayasıl gibi hastalıklara meydan vermeyerek müddet-i kalile zarfında frenginin her türünü dahi kana şırınga ederek Paris hasta hanelerinde tatbik olunan usule tevfikan bir daha geri tepmemek üzere tedavilerini deruhte eder.
Mir-i mumaileyh cumadan maada her gün öğleden akşama kadar Sirkeci civarında vaki dört numaralı İngiliz ecza hanesi üstündeki muayenehane-i hususiyesinde hasteganı (hastaları) kabul eylemektedir.
Kulelide kâin mekteb-i idadi-i tıbbi-i şahane dâhilinde bulunan bakkal ve hırdavatçı dükkânları işbu 1316 senesi şubatı gayetine kadar icara verileceği ve Haziranın 19. pazartesi günü ihalesi icra kılınacağı cihetle talip olanların münakasada bulunmak ve şeraiti anlamak üzere yevm-i mezkura kadar mekteb-i mezbur heyet-i idaresine müracaat eylemeleri ilan olunur.
(30 Haziran 1900 İkdam Gazetesi Sayfa 4)
