Ayasofya Şifahanesi Görevlileri ve Ücretleri
Mükremin Kızılca
Ayasofya Vakfiye Şartnamesi 4. Bölüm
Şifahane, Eczahane, Doktorlar, Yardımcılar, Yazıcılar, Temizlikçiler, Hasta bakıcılar ve bütün görevliler ve aidatları
Vakfeden şunu da şart koştu: -Allah gücünü ebedi kılsın- Ayasofya Külliyesinde yapılan hastanede etnik aidiyetine bakılmaksızın, bilgili, tıbbın inceliklerine vukuf kesp etmiş, nazari ve ameli bakımdan mesleğinin ustası iki doktor bulunacaktır.
Bu iki doktordan her biri Şifahanede daima ispat-ı vücut edip tababetin icap ettiği tarzda tedavi ve teşhiste bulunacaklardır. Hastanın iyileşmesi hakkında alınacak tedbirlerde kusur etmeyecekler, ihtiyaç duyulan ilaçları imal ve temin edeceklerdir.
Bu doktorlardan her biri için günde 20 dirhem verilecektir.
Hastaların ihtiyaç duyacağı gıdaların ve içeceklerin kaydını tutacak güvenilir bir kişi de hastanede görevlendirilerek tayin edilen zatların hesabını tutacaktır. Bu kişinin ücreti günlük dört dirhemdir.
Hastanede bir güvenilir kişi de ihtiyaç duyulan gıda ve deva malzemelerinin alımı için vazifelendirilecektir. Bu kişiye harcama vekili denir. Alım satımda basiretli, bilgili ve mahir olmalıdır. Bu adamın günlük ücreti dört dirhemdir.
Şifahanede bir de Kehhal / Sürme uzmanı / göz hastalıkları uzmanı bulunacaktır. Kehhaller ihtiyaç duymuş olduğu yasaları iyi bilmelidir. Göz hastalıklarında teşhis ve tedavide uzman olmalıdır. Göz doktorunun ücreti de günlük sekiz dirhemdir.
Hastanede alanında uzman bir de cerrah – operatör doktor bulunacaktır. Bu cerraha da günde sekiz dirhem ayrılacaktır.
Vakfiye sahibinin bir şartı da: Bu göz doktoru ve cerrahın; müfret ve mürekkep / bileşim elde edilmiş ilaçları hastane dışında buluna yaralı ve hastalara vermeyeceklerdir.
Hastanede hastaların deva olarak ihtiyaç duyduğu şurup, macun ve hap yapmaktan ve benzeri işlerden anlayan bir uzman daha bulunacak ve kendisine günlük altı dirhem verilecektir.
Hastanede yer alan ilaçların bulunduğu eczaneyi koruyan güvenilir bir görevli atanacaktır. Bu görevli her gün eczanenin kapısını gözetmen, doktor veya onlara vekâlet eden birisi beraberinde açacak hastaların ihtiyaç duyduğu hap, şurup ve macunları teslim edecek, ilaçlar doktor gözetiminde hastalara verilecektir. Eczane kapısını doktor ve gözetmenin mührüyle kapatacaktır. Bu zata günlük dört dirhem verilecektir.
Şifahanede iki de aşçı bulunacak, doktorun emrettiği ve istediği gıdaları pişireceklerdir. Bunların günlük aidatları da üçer dirhemdir.
Hastanenin kapısını açacak ve kapatacak emin bir kişi de görevlendirilecek, daima kapıda duracaktır. Bu kapıcı hastanede hasta harici kimsenin gecelemesine ve girişine izin vermeyecektir. Ücreti günlük üç dirhemdir.
Şifahanede iki hasta bakıcı bulunacak: yemeklerini ve ilaçlarını zamanında verecekler, yataklarını serecekler, odalarını temizleyecekler, elbiselerini yıkayacaklar ve hasta odalarını havalandıracaklardır. Kısaca Kayyım v e ferraşların vazifelerini yapacaklardır. Bu ikisinin de tayini günlük üçer dirhemdir.
Bir kişi de hastane ve odalarının duvarlarına yazı, çizi ve nakış yapılmasını önlemek için bulunacaktır. Bu kişinin ücreti günlük iki dirhemdir.
Vâkıfın (vakfeden) şartı, Şifahane bünyesinde çalışanların günlük ücretlerinin yüz dirhemi aşmaması ve aşağı da düşürülmemesidir.
Vâkıf, -Allah hayrını kabul buyursun- Şifahanede ihtiyaç duyulacak bütün ilaçlar, şuruplar, yiyecek – içecekler ve ölenlerin defin işlemleri için günlük iki yüz dirhem tayin etmiştir.
Vâkıf, haftada bir defa şifahane dışından ihtiyaç duyanlara, doktor, kâtip ve gözetmen beraberinde son derece dikkatle ilaç ve şurup verilmesini de şart koşmuştur.
Hastane Nâzırı (gözetmen, bakan, başmüdür) ilaç ve şurup stoklarını devamlı teftiş ederek şeker gibi her an bulunması gereken malzemeleri temin edecektir.
Hastanede vefat edip de kimsesi olmayanların terekesi hastane menfaatine harcanacaktır. Buna Nâzır ve tabip nezaret edecektir. Hastanede ölenlerin defin masrafları için asla kısıtlamaya gidilmeden günlük beş dirhem ayrılacaktır.
(5. bölüm: Ayasofya Vakfiyesi İmarethane Şartnamesi)
