Ayasofya Medrese Görevlileri ve Vazifeleri

Ayasofya Vakfiyesi / Vakıf Şartnamesi 3. Bölüm

Ayasofya Civarına İnşa Edilen Sekiz Medresenin Şartnamesi

Bu yeni camiin hasırı için günlük dört dirhem, aydınlatma lamba yağı için beş dirhem, kandil ve süpürge parası için günde bir dirhem ayrılacaktır.

Namaz kılınan bölümün hasırı için günlük dört dirhem, lamba yağı için günlük beş dirhem, kandil yağı ve süpürge için de günlük bir dirhem tahsis edilmiştir.

Vakfeden –Allah cc  mülkünü ve saltanatını ebedi kılsın- cami-i şerifin iki tarafında kurulan sekiz medreseden her biri için; takva sahibi, şer’i ve akli ilimlerle bu ilimlerin gerektirdiği bilgilere vâkıf birer müderris / ders veren bilgin tayin edilmesini şart koşmuştur.

Tatil günleri dışında her gün bu ilimleri öğrencilere vermeye ve onları eğitmeye çalışacaklardır. Medreselerin dolu olarak çalışmasından ve öğrencilerin bütün bu ilimlerle donanımlı, tertipli ve anlamış olarak yetiştirilmesinden sorumludurlar.

Bu müderrislerin / profesörlerin her birine günlük aynı dirhemlerden 50 / elli dirhem verilecektir.

Vakfedenin diğer bir şartı: Her medrese için ayrıntılı ve kısa bilgilerin öğrencilere aktarılmasına gücü yeten alim birer rehber – okutman tayin edilerek her birisine günlük beş dirhem ödenecektir.

Vakfedenin diğer bir şartı: Her medresede 15 erkek öğrenci bulunacaktır. Her öğrenciye günlük iki dirhem verilecektir.

Öğrenciler emsal medreselerde okutulması mutat hale gelen kitaplardaki ilmi konuları anlamaya müsait zeka ve kabiliyetle donanmış olacaktır.

Her medresenin bir kapıcısı bir ferraşı / mefruşatla ilgilenen kişi ve tuvalet temizlik görevlisi olacaktır. Bunların her birisine günlük iki dirhem tahsis edilecektir.

Her medreseye günlük iki dirhem tahsis edilerek hasır, kandilde yakılan yağlar ve kandillere sarf edilecektir.

Sekiz küçük medreseden her birisinde bulunan ek binalar için günlük yine eksiklerinin giderilmesi için altı dirhem ayrılacak bunun iki dirhemi kapıcıya, dört dirhemi de hasır ve lamba yağına harcanacaktır.

Medrese ek binalarında her oda için aylık on beş dirhem ayrılmıştır.

Kapıcı salih, ihlaslı ve ilim sahibi olmalıdır.

Kapıcı, mefruşatçı ve kenef temizlikçileri ait oldukları hizmetleri emir beklemeden yerine getireceklerdir. Görevlerini meşru ve makbul bir mani olmadıkça kendileri yapacak, başka birini çalıştırmayacaklardır.

Medrese kütüphanesine vakfedilen kitapları koruyacak bir kişi vazifeli olup bütün kitapları adlarıyla tanıyacak, medreselerden isteyenlere verecektir. Medrese öğrencilerine verilen kitapları bir gözetmen veya vekili huzurunda teslim edip teslim alacaktır. Bu kitaplık görevlisine günlük altı dirhem verilecektir.

Kütüphane koruyucusu dindar ve kâtip olacak, kütüphanedeki bütün kitapların isimlerini, muhtevalarını deftere kaydedecektir. Medreselerde tedavül eden kitapların çıkış ve girişlerini eksiksiz takip edecektir.

Kütüphane muhafızı kitapların dağıtımı ve toplanması hususunda bütün yetkilere sahip olup vakıf kitaplardan bir kâğıdın bile kaybından sorumludur. Ücreti günlük dört dirhemdir.

 Kütüphane gözlemcisi de her üç ayda bir kitapların durumunu teftiş edecek, kaybına imkân vermeyecek kesinlikle zarar görmelerine mani olacaktır.

(Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Osmanlı Arşivi TKGM-d-02147-0001 / 0141 / s.3 ,4)

(4. bölüm: Ayasofya Şifahanesi / Hastanesi Vakfiye Şartnamesi)