Ayasofya Camii Görevlileri

1. bölüm- Ayasofya Yeni Camiinde Hizmet Eden 95 Kişinin Hizmetleri ve Ödenekleri

Vakıflar tüm sağlıklı şartları bulundurmalı, bütün noksanlardan, iptal etme ihtimallerinde uzak olmalı -Allah onlardan razı olsun- bütün müçtehitlerin itibar ettiği şartlarla geçerli olmalıdır.

Vakıflar Allah yeryüzünü kıyameti koparıp da yeni varislerine verinceye kadar, ebediyen sonsuz olan bir zamana bağlıdırlar.

Satılamaz, üzerinde tasarruf edilemez, başkasına bağışlanamaz, ipotek verilemez, hiçbir suretle telef edilemez, hiçbir sebeple yok edilemez, değiştirilemez, değiştirilme konusunda kimse tasarrufta bulunamaz, vakıfta ve onunla alakalı müştemilatta eksikliğe, son verilmesine neden olacak ve yürürlüğüne halel getirecek hiçbir değişiklik yapılamaz.

Ancak zamanın şartlarına göre tadilat, tamirat ve fiziki yenilemeler bunun dışındadır.

Adı geçen vakıflarda, ağaçlarında sulama kiralandırmaları ancak bir yıl olacaktır, zaruri bir hal zuhurunda üç yıla kadar uzatılabilir.

Kiracı dindar, güvenilir, başkasının malına tamahsız, mülayim, vakıf ve vakfın menfaatleri hususunda zerre kadar da olsa yolsuzluğa göz yummayan birisi olmalıdır.

Vakfedenin (Allah mülkünü ebedi kılsın) şartı:

İstanbul’da yeni inşa ve tadil ettiği adı geçen camiin salih bir ilim sahibi hatibi olacaktır. Her Cuma günü Hanif İslam dinine ve İslam Şeriatına aykırı olmayan hitabet ve imamet icra edecektir. Hatibe her Cuma günü için darphane eseri, vakfedenin sikkesi tarzıyla darp edilen 30 dirhem tayin edilmiştir.

Hatipten ayrı iki salih, mazbut, alim kişi de günde beş vakit namazları, teravih ve tesbih namazı gibi diğer cemaatle kılınan namazları kıldırmak için tayin edilecektir. Bu iki imam bir gün birisi bir gün birisi nöbetleşe namazları kıldıracaklardır. Bunlara da aynı sikkelerden günlük onar dirhem verilecektir.

12 kişi bu yeni camiin yeni iki minaresinden günde beş defa ezan-ı Muhammedî okumak üzere vazifelendirilmiştir.

Üçü iki minareden birisinde, üçü de diğer minarede vazifelerini icra edeceklerdir. Bu zatlar müezzinlere layık güzel sesle, vakit bilgisiyle, takvayla donanmış olmalıdır. Bunlardan her birisi için günlük beş dirhem tayin edilmiştir.

Vakfeden -Gölgesi ebedi olsun- bu camide daima Kur’an okuyacak on hafız bulunmasını da şart koştu. On hafızdan birisi başkanları olacak, başkan kıraat ilmine sahip, güzel sesli, hafızlığı çelik olacaktır. Başkana her gün için 7 dirhem tahsis edilmiştir.  Diğer dokuz hafıza da günlük beşer dirhem verilecektir.

Camide yirmi salih kişi de her gün Kur’an’ın otuzda biri olan birer cüz okuyacaklardır. Bu yirmi kişinin her birine günlük iki dirhem ödenecektir.

Yirmi kişi de her gün bu cami-i şerifte 3500’er defa kelime-i tevhit söyleyeceklerdir. Bunlardan her birine günlük iki dirhem ödenecek, başkanlarına ise üç dirhem verilecektir.

On adam da her gün bu cami-i şerifte peygamberimiz (sav) üzerine şu şekilde salat ü selam getirecektir: Allahümme salli alâ Muhammed’in ve ala âli Muhammed.  Bunların da her birine ikişer dirhem, başkanlarınaysa üç dirhem ayrılacaktır.

Beş kişi de bu camide beş vakit namazlarını kıldıktan sonra sevabını vakıf sahibine -Allah saltanatını daim kılsın- bağışlayacaklardır. Bu beş kişiye de günlük yedişer dirhem tahsis edilecektir.

 Bir adam da Muarrif olarak her Cuma Muarriflerin vazifesini yapacaktır. Muarrif: Cuma günleri adet üzere cami mahfilinde, Allah’a hamd ü sena ve resulüne salavattan sonra Emir sahiplerine dua, mümin erkek ve mümine kadınlara da istiğfarda bulunacaktır. Cuma günleri için Muarrife altı dirhem tayin edilmiştir.

Bir kişi de namaz vakitlerinin düzeni ile alakalı görev alıp günlük on dirhem verilecektir.

Bu yeni camide görev almak üzere altı kişi de Kayyım olarak atanmış olup caminin açılması, kapatılması, tefrişi ve demirbaşların korunması gibi Kayyımlara has hizmetleri yürüteceklerdir. Bunlardan her birisine de günlük beş dirhem verilecektir.

Dört kişi de aydınlatma ve kandillerle görevli olup kişi başına her gün için beş dirhem tahsis edilmiştir.

İki adam ise caminin önündeki tuvaletler için vazifeli olarak cami ile medreseler arasındaki muhiti süpürmekle ve dış kapıları açıp kapamakla görevli olacaktır. Bunlara da günlük üçer dirhem tayin edilmiştir.

Bütün bu vazife sahiplerine vazifelerini tarif eden bir kişi daha bulunacaktır. Vazife sahiplerinden ihmal ettikleri vakitlerin karşılığı olan dirhemleri kesecektir. Bu denetçinin günlük ücreti üç dirhemdir.

Bu yeni camiin hasırı için günlük dört dirhem, aydınlatma lamba yağı için beş dirhem, kandil ve süpürge parası için günde bir dirhem ayrılacaktır.

(2. bölüm Ayasofya Medreseleri ve mefruşatı)