Süslenmek Ve Estetik

Allah(cc), insanı ve insanın yaşadığı ortamı ve onu çevreleyen varlıkları hayranlıkla seyredilmeye değer bir ahenk ve güzellik içerisinde (ahsen) yaratmıştır.
İnsanı da ayrıca estetik ve güzellik duygusuyla donatarak, onu güzel görünmeye, güzele ve güzelliğe metfun kılmıştır. Kur’an’da Allah’ın dünyayı ve gökyüzünü çeşitli güzelliklerle süslediği, insan oğlu için dünyada bir çok güzelliğin ve görselliğin yaratıldığını, cennetin ise insan hayallerinin çok çok üstünde olduğunu sıklıkla hatırlatır. (Al-i İmran:3/14; el-Hicir:15/16; el-Nahl: 16/8; el-Kehf: 18/7; el-İnsan: 76/11-22).
Ancak Kur’an bütün bu nimet ve güzelliklerin geçici olup Allah’ı tanımaya, Ona şükredip kulluk etmeye vesile olduğu taktirde bir anlam kazanacağını, insanın dünya hayatının güzellik ve nimetlerine dalıp Allah’ı unutmasının, ona nankörlük etmesinin de affedilemez bir yanlışlık olduğunu önemle vurgular.(el-Kehf:18/46; el Hadid:57/20).
İşte İslam dini bu çerçeve de güzelliği, estetik değerleri, görsel sanatları, süsü ve süslenmeyi, insanın bu konuda ki temayülünü tabi karşılamakla birlikte, gerek fert ve gerekse toplum açısından bazı kayıtlar getirmiş, bazende yukarıda sözü edieln bilincin ve dengenin korunmasını istemiştir.
Kur’an da “Allah’ın kulları için yarattığı süsü ve güzel rızıkları kim haram kıldı? Deki onlar dünya hayatında, özellikle kıyamet gününde mü’minlerindir”(el-Araf:7/32) buyrulmuştur. İnsan oğlunun da temiz ve güzel(bakımlı) olması istenmiştir. İyi ve güzel şeylerin helal, kötü ve çirkin şeylerin ise haram kılındığı ifade edilmiştir (el-Maide:5/4-5; el-Araf:7/31-160).
Hz. Peygamber de (sas), güzel giyinme hakkında vârid olan bir soruya “Allah güzeldir, güzelliği sever”(Müslim:,”İman”, 147) buyurarak cevap vermiş, kendisi de şahsi hayatında daima temiz ve düzenli olmuş, sade ve güzel giyinmeyi, güzel koku sürmeyi teşvik etmiştir. Buna karşılık, Kuranda kadınların yabancı erkeklere zinetlerini ve güzelliklerini göstermeleri, yolda bunu teşhir edecek, hatta hissettirecek şekilde yürümeleri kınanarak (en-Nur:24/31), süslenme ve güzelliğin yabancılara karşı cinsel çekicilik ve uyarı aracı olarak kullanılması yasaklanmıştır.
Hz. Peygamber’de(sas) kadınları ev içerisinde kocalarına karşı güzel olmaya, süslenmeye teşvik etmiş, fakat süslenme de ve ziynet eşyası kullanımın da aşırılığa, lüküs ve israfa kaçmayı da yasaklamıştır.
Erkeklerin ipek ve altını, giyim, takı ve süs aracı olarak kullanmasını yasaklaması da benzeri bir anlam taşır.
İnsanın fıtrat ve doğuştan taşıdığı tabii güzellik ve yapıyı çeşitli duygu ve akımların sonucu olarak değiştirmeye yönelmesinin ve bu amaçla yapacağı her türlü estetik ve tıbbi müdahalenin, giyim kuşam ve süslenmesinin de İslâm da hoş karşılanmayışı, temelde insanların beden ve ruh sağlığını, ortak tabii ve ahlaki değerlerini korumayı amaçlar.
İslâm dini denilince tüm yaratıklara önem veren ve onların en şereflisi olan insana ise daha büyük özen gösteren bir dindir.
İnsanın ilk yaratılışa başlamak üzere, dünya hayatın da ölüm ve ölüm ötesine, ferdi yaşantısından, sosyal etkinliklerine, ruh ve duygu âleminden beden ve beden şekillerine kadar hayatının her evresi, anı ve yönü ile ilgilenmiş, onu şeytan ve şerefli, onurlu, haysiyetli bir mevkide görmek istemiştir.
Nitekim, Kur’an’da insanın yeryüzünde halife olmak üzere yaratıldığı(el-Bakara: 2/30), çeşitli nimetler, imkanlar, rızıklar ve güzelliklerle donatıldığı en güzel suret ve sirette, ölçülü ve dengeli bir biçimde yaratıldığı(el-Beled:9/3-9; el-Mülk: 65/23; el-İnfitar:82/6/8; et-Tin: 95/4) bildirilmekle, çeşitli tekin ve tedbirlerle insan hayatı, insanın akli, ruhi ve bedeni güzellikleri korumak istenmektedir.
Allah, insanları en güzel şekilde, dengeli, ahenkli, kainatın en mükemmeli, olacak şekilde yaratmakla kalmamış, insanlara mâkul ve mutedil(ölçülü) ölçüler içerisinde süslemesine(kainatın bizzat kendisi de yaratılış kuralları içinde, her mevsim süslemektedir) güzelliklerini korumalarına, güzel görünmelerine de izin vermiş, hatta bunu teşvik etmiştir.
Kur’an’da ki: “Ey Adem oğulları! her mescide gidişinizde ziynetlerinizi takınız, yiyin için fakat israf etmeyin.”hitabı(el-A’raf: 7/31), Hz. peygamber’in de: “Allah güzeldir, güzelliği sever” buyurması işte tam bu anlamı ifade eder. Buna karşılık, insanın yaratılıştan gelen özellikle ve şeklini değiştirmeyi fıtratı bozmayı hedef alan tasarruf ve müdahaleleri yasaklanmış, yaratılışı değiştirmenin şeytanın emrine uyma olacağını bildirmiştir(en-Nisâ:4/119).
Selametle....