Sadaka Taşları
Mehmet Kaçar
Türk milleti, milli hasletlerindeki yüksek değer ölçüleriyle İslam dinini özümleyişi ve ulaştığı sentezle “İnsan”ı, son derece önemli sevgi ve saygı odağı haline getirmiştir. Bunun olumlu tezahür ve tecellileri olarak da, kültür, tefekkür ve medeniyet tarihine yeni, yepyeni usül, vasıta, kurum ve kuruluşlar armağan etmiştir.
Bunun en güzel örneklerinden birisi, gerçek fakir ve muhtaçların hâlet-i ruhiyelerine verilen değer ve gösterilen engin anlayıştı. İffet ve hayasından dolayı fakirliğini gizleyenler, onur ve vakarından dolayı fakirliğini gizleyenler; onur ve vakarından dolayı ihtiyaçlarını kimseye açamayanlar için, ince ve farklı yardım, destek ve himaye yol ve metotları bulunmuştur. Onlara “Alan el” olmanın utanç ve ezikliğini yaşatmamak için, gayet zarif yardım şekilleri geliştirmiştir. Böylece “Alan el” hicaptan, “veren el” de gurur ve riyadan korunmuştur. Çünkü insan, “Eşrefi mahlukat” ve “Âlem-i Kübrâ” dır.
İşte her türlü taktir, tebrik ve tebcile layık yardımlaşma vasıtalarından biri de, hatta bir bakıma birincisi, bu tebliğimizin konusunu teşkil ve tezyin eden “Sadaka Taşları” dır.
Tanımı:”Sadaka Taşları” , farklı çap, ebat, şekil ve türde olmakla beraber genellikle beyaz renkli, silindirik, çoğu antik mermer sütunlardır.Yere, dikine gömülmüşlerdir.
Yerden yükseklikleri genellikle 120-130 cm kadardır. Ama çevrelerinde uzun yılların getirdiği zemin dolma veya aşınmaları ile bu yükseklik değişebilmektedir. Gördüklerimizin çoğu, dolguları sebebiyle daha kısa görünmektedirler. Köşe, çeşme, binek, yükleme, ezan, menzil, nişan taşlarından, dam yuvaklarından farklı ebat ve pozisyonlar da dırlar.
“Sadaka Taşları”, lüzum üzerine, duyulan ihtiyaç ve uygunluğa göre, çok değişik mevkilere yerleştirilmiştir.
Çok azı günümüze ulaşabildiği için sayıları hakkında kesin rakam vermek mümkün olmayan “Sadaka Taşları” nın üç beş semtte bir adet bulunduğunu düşünüyoruz.
