Mehmet Kaçar

Kuran'da Şehir

Mehmet Kaçar

Şehir; Farsça bir kelimedir. Kuran’da; Medine, karye, belde, mısır, beyt, mesken, dâr-diyar gibi farklı kelimeler şehir anlamını ifade edecek şekilde kullanılmıştır.
İslam hukuk kaynaklarında şehir daha çok siyasi ve hukuki bir yaklaşımla tanımlanmıştır. El-Maverdi şehri “idari ve cezai kaideleri yürüten bir idarecinin bulunduğu yer, kazai hükümleri yerine getiren bir hakimin bulunduğu yer” olarak tarif eder. Bir başka benzer biçim de de Molla Hüsrev ‘de şehri “Mısır(şehir) öyle bir mekandır ki; orada hadleri icra eden ve kanunları yürüten bir emir ve kadı bulunur” şeklinde tanımlar.

Şehir; “ ülke içinde ve genelinde merkezi bir konum işgalden ve ayrıca yargı ve siyaset gibi otoritelerin doğrudan ve dolaylı olarak temsil edildiği yerleşim birimi” olarak da tarif edilmiştir.
Kuranda ki ifadelerden şehrin, insan ve toplum hayatını etkileyen nitelikli bir yapı olduğu anlaşılmaktadır. (Bakara; 126, Enam; 92, Şura; 7)
Ayrıca şehirlerin huzurlu ve güvenli kılındığına işaret edilmektedir.(İbrahim;112, Bakara,126).
Kuran ve İslamiyetin şehir karşısındaki tutumu iki farklı yönde belirginleşir. Eğer şehir Hz. Peygamberin (s.a.v) Medinesi gibi topluma belirli idealler etrafında örgütleniyor ve diğerlerine örnek kılıyorsa olumlu bir misyon yüklenmiştir.
Diğer yönden şehir, yerleşik düzenin sağladığı imkânlar dolayısıyla küstahlık ki bir, gösteriş ve Allah’a(c.c) başkaldırının merkezi haline de gelebilir. Nitekim, Kuranda mamur edilen şehirlerin medeni toplumlar için nimet olduğu ancak kıymetinin bilinmemesi durumunda sahiplerin bu nimetin geri alındığı zikredilmektedir.(Nahl; 112).
 

Yazarın Diğer Yazıları