
Kerahet vaktinde uyumak sakıncalı mı?
Mehmet Kaçar
“Kerahet vaktinde uyuyup da sağlıklı kalkarsanız şükredin” diye bir hadisi şerif var mıdır?
Sorudaki şekliyle bir hadisi şerife ben rastlamadım. Rastlayan varsa bize de kaynağı ile ulaştırırsa bu konuda ki eksikliğimizi gideririz.
Şimdi burada vereceğim rivayet acaba bu anlama gelir mi?
“İkindiden sonra, uyuyup da aklını kaybeden kimse, yalnız kendini kınasın.” (Kenzu’l-Ummal, h.No. 41362)
Mecmauz’zevaid’de bu hadisi şerifin olduğuna bir işaret vardır.(bk. Mecmau’z-zevaid, 5/116).
Bilindiği üzere –gündüz itibariyle- uykunun üç zamanı ve üç ayrı hükmü vardır:
Birincisi Gayluledir: Bu uykunun zamanı; sabah namazının girmesiyle başlar, ta kerahet vaktinin bitiş zamanı olan Güneş’in doğmasından yaklaşık 45 dakika sonrasına kadar devam eder.
Bu vakit, günlük çalışmanın hazırlığını yapmak, serinliğinden istifade etmek zamanıdır. Güneş’in doğmasından sonra bir rehavet/gevşeme söz konusu olup, çalışmanın şevkini kırdığından ve de bereketsizliğe sebebiyet verdiğinden hadiste “hilaf-ı sünnet/sünnete aykırı” olarak değerlendirilmiştir.
İkincisi de Feyluledir: Bu vakit, ikindi namazından sonra başlar, akşam namazına kadar devam eder. Bu uyku, insanda sersemlik meydana getirdiğinden, yarı uykulu bir hal oluşturduğundan, adeta insanın ömrünün kısalmasına sebebiyet vermiş olur. Yukarıdaki hadis rivayetinde geçen aklın kaybolması hadisesi, bu sersemliğin şiddetine işarettir. O günkü yapılan işlerin sonuncusunu görmek genellikle o vakitte olacağı için, o esnada uyuyan kimse, sanki o günü yaşamamış ve o günün manevi neticesini görmemiş gibi olur. Bu sebeple, bu uyku da hadiste bizlere haber verildiğine göre mekruh sayılan bir uyku şeklidir.
Üçüncü uyku şekli ise Kayluledir: Bu uyku şekli ise sünnet olan bir uyku şeklidir.
Kuşluk vaktinde başlar, öğleden biraz sonraya kadar devam eder.
Yarım saat kaylule; iki saat gece uykusuna denktir.
Bu uyku, teeccüd namazının rahatlıkla kılınmasına yardımcı olduğu gibi, insana kazandırdığı zindelik sayesinde çalışma temposuna katkı sağlamakta ve çalışma enerjisini arttırmaktadır.
Bu uyku vakitlerini bilim adamları ciddi bir tahlile tabi tutmalıdırlar. İnsan vücuduna ne kadar zararlı ve yararlı onu incelemelidirler.