Gök (mavi) ırk hangi ırktır?

İslam’ın doğduğu sırada Arap Yarımadası ve çevresindeki devletler:

Peygamber Efendimiz (S.A.V) yaşarken Orta Asya’da Göktürk Kağanlığı; Çin Sui Hanedanı; Sibirya’da Tunguzlar, İran’da ise Sasaniler; Orta Avrupa’da Avar kağanlığı; İskandinavya’da Fin Boyları ve Cermenler; Batı Avrupa’da Saksonlar ve Vizigotlar; Balkanlar, Anadolu ve Kuzey Afrika’da Bizans(Doğu Roma); Suriye’de Gassaniler hüküm sürmekteydi. İşte Hz. Muhammed (S.A.V) zamanındaki devletlerden bazıları…

1-Göktürk Kağanlığı

Gök Türkler veya Kök Türkler, Türk adıyla anılan ilk Türk devletidir. 552-659 yılları arasında hüküm sürmüştür.

Göktürk devleti 552 yılında Orta Asya’da ki Avar hakimiyetine son veren Bumin Kağan tarafından Ötüken merkez olmak üzere kurulmuş bir kağanlıktır. Mukan Kağan ve İstemi Kağan dönemlerinde sınırlarını sürekli genişleten Göktürkler, bu dönemde Orta Asya’nın en güçlü devleti olmuştur. Tarihte bütün Türklerin bir bayrak etrafında toplandıkları ikinci dönem Göktürkler dönemi olmuştur.

Göktürkler, İpek Yolu hakimiyeti için Sasani Devleti’ne karşı Bizans, Bizans’a karşı ise Sasaniler ile ittifak yaparak hakimiyetini devam ettirmek istedi.

İç çekişmeler sonucunda Göktürk Devleti, 582 yılında Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrıldı. Doğu Göktürkleri 63’da, Batı Göktürkleri ise 659 yılında Çin hakimiyeti altına girmesiyle 1. Göktürk Devleti yıkılmıştır.

1. Göktürk Devleti’nin yıkılmasından sonra Türkler yaklaşık 50 yıl Çin hakimiyeti altında kaldı. Uzun yıllar süren esaretten Çin’in baskılarına maruz kaldı. Buna tepki olarak Kürşat ve kırk çerisi, Çin’de ihtilal çıkardılar. Çin sarayını basarak bağımsızlığın fitilini yakmak istediler. Binlerce Çin’li savaşçıyla vuruştuktan sonra Kürşat ve on çerisi tutsak düşmemek için ülkelerine (Ötüken) doğru kaçtılar. Fakat yağmur öyle şiddetli yağdı ki köprü yıkıldı ve Kürşat ve çerilerinin önü kapandı. Tek çare olarak peşlerinden gelen Çinli savaşçıların üstüne atılarak ölene kadar kahramanca savaştılar. Sonuçta Kürşat ve kırk çerisi öldürüldü. 

Kürşat ne demek? Eski Türkçede Kür “ok” ve Şad ise “bir bölgeyi yönetmek için gönderilen kimse” demektir. Gerçek ismi Şu Tigin’dir.
İlteriş Kutluk Kağan liderliğinde Çinlilere karşı ayaklanan Türkler bağımsızlığını kazanarak 681 yılında II. Göktürk Devleti’ni kurdular. Vezir Tonyukuk’un çalışmalarıyla devlet kısa sürede toparlanmış ve tekrar Çinlilerle mücadele etmeye başladı. Devlet merkezi Karakurum’a taşındı.

Kutluk Kağan’dan sonra devletin başına Kapgan Kağan geçmiş ve bu dönemde Çin ile mücadeleler arttı.

Bilge Kağan ve Kültiğin dönemi II. Göktürklerin en parlak dönemi oldu. 731’de Kültigin’in, 734’de de Bilge Kağan’ın ölümüyle devlet taht kavgaları neticesinde zayıfladı. Ondan sonra gelen kağanlar devleti ayakta tutamadı.

Basmiller, Karluklar ve Uygurlar 745 yılında Göktürk Devleti’ne son verdi ve yerine Uygur Devleti kuruldu.

Göktürklerin Türk Tarihindeki Yeri ve Önemi

Tarihte Türk adını taşıyan ilk devlettir. İslâmiyet’ten önce kurulan Türk devletleri içerisinde en geniş sınırlara sahip ve en güçlü olanıdır. Göktürkler Batı Türkistan’ın Türkleşmesini sağladılar. Gelişmiş bir yazı ve takvim kullandılar. Orta Asya’da yaşayan Türklerin Bizans ile ilişkileri Göktğrkler zamanında başladı. Göktürklere ait Orhun Kitabeleri(Yazıtları), Türk tarihi ve edebiyatının il yazılı eserleridir. Kendisinden sonra gelen Türk devletlerine her türlü imkansızlık içinde dahi bağımsızlıklarını elde etme ve koruma ilhamı verdi.

Göktürkler’de Din ve İnanış

Göktürkler, tek tanrı inancına dayalı olan Gök tanrı Dini’ni benimsedi. Göktürkler dini durumlarını “üze kök tenri asra yağız yir kılundukda ekin ara kişi oglı kılınmış” (üste mavi gök, altta yağız yer ve ikisinin arasında insanoğlu) sözleriyle ifade etmişlerdir. Göktürkler Budizm’den etkilendi fakat Budizm Türkler tarafında genel olarak benimsenmedi. Göktürkler kurban olarak atı ve öküzü kesmişlerdir. Göktürklerde Şamanist unsurlar görülmektedir. Kam denilen kişiler Göktürklerin cenaze ve defin merasimlerini idare etmişlerdir. Göktürklerde vatana büyük önem verilmiştir. Bu yüzden bazı şeylere kutsiyet atfetmişlerdir.