
Sağ el ile yemek ve Hz. Ömer'i duygulandıran olay
Mehmet Bina
İslam dini bir edep ve disiplin dinidir. Sağ ile sol elin kullanılması da bu disiplinler çerçevesinde değerlendirilmelidir. Bunları şöyle açıklamak mümkündür:
-Sağ kavramı güzel şeylerin, sol kavramı ise, kötü şeylerin bir sembolüdür.
"Yeme-içmeyle ilgili genel ilkeleri belirleyen Hz. Peygamber (s.a.v.), sol elle yeme-içmeyi hoş karşılamamıştır. Nitekim o, bu konu üzerinde önemle durmuş; şeytanların sol elle yiyip içtiklerini haber vererek ümmetini uyarmış ve çocuklara sağ elle yemek yemeyi öğretmiştir (Buharî, Et’ime).
-Hz. Peygamberin sağ elle yeme ve içme konusundaki tavsiye ve irşadlarına uymak her müslümanın vazifesidir. Bu nedenle anne ve babaların çocuklarına diğer yemek adabıyla birlikte sağ elle yeme ve içmeyi de öğretmeleri gerekir.
-Fizikî bir engel sebebiyle sağ eliyle yiyemeyen kimselerin sol elle yeme içmesinde ise bir sakınca yoktur. (Din İşleri Yüksek Kurulu)
-Ebû Müslim (veya Ebû İyâs) Seleme İbni Amr İbni Ekvâ r{a}ın naklettiğine göre, bir adam Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem’ in yanında sol eliyle yemek yedi. Peygamber Efendimiz adama:
– “Sağ elinle ye” buyurdu. Adam:
– Bir türlü yapamıyorum, dedi. Bunun üzerine Peygamberimiz:
– “Yapamaz ol” diye beddua etti.
-Çünkü adamın Resûl-i Ekrem’i dinlememesi, kibrinden dolayı idi. Bu beddua üzerine, adam elini ağzına götüremez oldu.(Müslim)
-Peygamber Efendimiz’in bedduasının sebebi, bu sahâbînin yemeği sol eliyle yemesi değil, kibir ve inadıdır. Çünkü sağ elle yeyip içmek müstehabdır; farz veya vâcip değildir.
-Bir müslüman günahkâr olabilir. Allah’ın ve Peygamber’in (asm) buyruklarını yapmayabilir. Hatta işlenmesi yasak edilen günahları işleyebilir. Fakat asla kibirli olamaz.
Peygamber’ine karşı ise hiçbir şekilde kibirli davranamaz. Bir Müslüman için Peygamber’ine kibirli davranmanın affedilecek yanı yoktur. Kâdî İyâz bu sebeple o şahsın münafık olduğunu ileri sürmüştür.
-Ömer ibn. Ebi Seleme Peygamberimiz (sav) den bununla ilgili şu hadisi naklediyor.
“Resulullahın terbiyesinde bir çocuk iken bir gün yemek esnasında elim tabağın her tarafını dolaşıyordu. Resulullah (sav) beni şöyle uyardı:
‘Evlât! Bismillah de, sağ elinle ve önünden ye!’'
-Ben Resulullahın bu uyarısından sonra hep öyle yedim. {Buhârî}
-Bu konu ile ilgili yine İbni Ömer (ra)’ın rivayet ettiği bir hadis şöyle:
‘Sizden biriniz sakın sol eliyle yiyip içmesin. Çünkü şeytan soluyla yer içer.’- {Müslim, Eşribe}
-Hz. Ömer {ra}, halifeliği zamanında bir gün Medîne-i Münevvere’de insanlara yemek ikram ediyordu. Elinde asâ ile aralarında dolaşırken, sol eliyle yiyen bir kimse gördü. Ona, “Ey Allâh’ın kulu, sağ elinle ye!” buyurdu. O zât, “Ey Allâh’ın kulu, o meşguldür.” cevabını verdi. Hazret-i Ömer ilerledi. Biraz sonra tekrar yanından geçerken, “Ey Allâh’ın kulu, sağ elinle ye!” buyurdu. O zât üç defa, “O meşguldür.” cevabını verdi. Hazret-i Ömer, “Ne ile meşgul?” diye suâl edince, “Mûte Gazâsı’nda (bir kılıç darbesiyle) kesildi.” cevabını verdi.
-Hazret-i Ömer bu cevap karşısında duygulandı ve ağlayarak o zâtın yanına oturdu, ona, “Sana abdesti kim aldırıyor? Elbiseni kim yıkıyor? Diğer işlerinde sana kim yardımcı oluyor?” diye sormaya başladı.
Sonra o zât için bir hizmetçi çağırdı, yemek, binek vesair bütün ihtiyaçlarını tek tel sayarak yapmasını emretti. Hazret-i Ömer {ra}’in o zâta olan şefkatinden ve Müslümanların işlerine bu kadar ihtimam göstermesinden dolayı, orada bulunan Ashâb-ı Kirâm, müteessir olarak Halife-i müslimîne dua ettiler.