Mescidi Hayf (Mekke Mina'da)
Mehmet Bina
* Mescidi Hayf, hac ibadetinde vacip olan şeytan taşlama esnasında küçük şeytan dediğimiz yerin yakınındadır.
* Mescid-i Hayf isminin verilmesi; Hz. İbrahim oğlu İsmail (a.s.)’ı kurban etmeye götürürken burada vazifesini yapıp yapamayacağı korkusu içerisinde olduğu içindir.
Arapça’da vadilerdeki su yatağının biraz yukarısındaki yerlere “hayf” denildiğinden Sâih dağının eteğinde kurulan cami de bu adla anılmıştır.
* Aralarında Hz. Mûsâ (as)’ın da yer aldığı yetmiş peygamberin, mescidin inşa edildiği yerde namaz kıldığı ve yetmiş peygamberin kabrinin burada bulunduğu rivayet hadis olarak nakledilmektedir.
* Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyuruyorlar ki: “Yetmiş peygamber haccetti, hepsi Kâbe’yi tavaf ettikten sonra Mescid-i Hayf’da namaz kıldı. Eğer kâdir olursanız orada namaz kılmayı bırakmayın.” (Mir’atü’l Haremeyn c.1, s.1130) “Mescid-i Hayf’ta yetmiş peygamber namaz kıldı. Musa (a.s.) da onlardandır. Ben onu görür gibi oluyorum.”
Behçetüt Takva’da, bu kubbenin altında 400 peygamberin medfun bulunduğu yazılıdır. Bunun için bu kubbeye “Kubbetü’l Enbiyâ” denir.
* Rivayete göre Hz. Âdem (as) de burada medfundur.
Mir’âtü’l Haremeyn’de bildirildiğine göre; Hz. Âdem mescidin girişinde sol taraftaki minarenin altında medfundur. Hz. Âdem vefat edince cenaze namazını oğlu Şit (a.s.) kıldırdı ve Ebu Kubeys Dağı’na defnetti. Nuh (a.s.) da tufandan sonra Hz. Âdem’in kabrini gemiye alıp Mescid-i Hayf’deki bu minarenin altına defnetti.
Peygamberimiz (sav)'de Mescidi Hayf'da namaz kıldıktan sonra insanlara hitap etmiştir.
Peygamberimiz (sav)’in namaz kıldığı bu yerin çevresi sonradan duvarla çevrilip mescid haline getirilmiştir.
* Bir rivayete göre Resûl-i Ekrem mescidin bulunduğu yere geldiğinde yüksekçe bir yer görüp Bilâl-i Habeşî’den burada ezan okumasını istemiş, daha sonra buraya bir minare yapılmıştır.
*Zeyd İbn-i Esved (r.a.) buyurmuşlardır ki: “Rasülüllah’ın veda haccında ben de beraberdim. Rasülüllah ile beraber sabah namazını Mescid-i Hayf’ta kıldım.”
Ebû Hüreyre (Ra), Mekke’de ikamet edecek olsa her cumartesi burasını ziyaret edip iki rek‘at namaz kılacağını, Sa‘d b. Ebû Vakkās da burada iki rek‘at namazı Beytülmakdis’i iki defa ziyaret edip orada namaz kılmaya tercih edeceğini söylemiştir.
* Peygamberimiz (sav)’in uygulaması sebebiyle fıkıh âlimleri de Mescid-i Hayf’ta cemaatle namaza iştiraki müstehap saymışlardır.
* Mescidi Hayf, Abbâsî Halifesi Vâsiḳ-Billâh tarafından imar edilmiş ve defalarca tadilattan geçmiştir.
* Mescidin ana kapı dışında doğu duvarında bir kapı, güney duvarında “gārü’l-Mürselât” denilen, Mürselât sûresinin nâzil olduğu ve Hz. Peygamber’in başının izinin bulunduğu rivayet edilen mağaraya açılan küçük bir kapı bulunmaktadır.
* Mescid-i Hayf, Osmanlılar devrinde Haremeyn’de yapılan imar faaliyetleri içinde birçok defa tamir edilmiş, İbrâhim Rifat Paşa, IV. Mehmed zamanındaki imarın kitâbesi hakkında bilgi vermektedir.
Şu andaki Mescidi Hayf, 1987 yılında Suud hükümeti tarafından yeniden yıkılıp yapılmıştır.
Kaynak. (T.D.Ansiklobedisi, Mir’atü’l Haremeyn c.1)
