
Konya'nın fethinde ilk osmanlı hutbesinin okunduğu cami, Tahir Paşa (Dursun Fakıh) Camisi.
Mehmet Bina
Konya'da dersanaler sokağı dediğimiz yani Arapoğlu makası - Mimar Muzaffer caddesinde bulunan bu caminin bir ilk olma özelliği, Osmanlı Devleti adına ilk Hutbenin okunduğu Cami olmasıdır.
Cami Karamanoğulları’nın tanınmış şahsiyetlerinden Dursunoğlu Mehmet Bey tarafından 15. yüzyılın başlarında (1390-1410) yapıldığı ve 1888’de Konyalı Mecidiye Zade Tahir Paşa ve kardeşi Ali Bey tarafından esaslı bir şekilde onarıldığı rivayet ediliyor. Bu onarımdan dolayı da cami Tahir Paşa’nın adıyla anılmaya başlanıyor.
Cami, sırasıyla Dursun Oğlu, Dursun Fakih ve daha sonra Mecidiyeler adını almış. Ama daha çok Tahir Paşa Camii olarak biliniyor.
Rivayete göre Tahir Paşa isimli bir zat her gün cemaatle ilgilenir, dertlerine derman bulur, sıkıntılarını paylaşırmış. Kaynaklara göre, Sultan Yıldırım Beyazıt 1389 yılında Konya'ya geldiğinde ilk cuma namazını bu camide kılmış ve Yıldırım Beyazıt namına ilk hutbe burada okunmuş.
- Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in bacanağı olan, Konya'lı Dursun Fakih, tefsir hadis ve fikıhda zamanının büyük âlimlerindendir. Şeyh Edebalı’nın hem talebesi, hem de damadıdır.
- Cami bizzat Dursun Fakih tarafından yaptırılmış olabileceği gibi, oğlu tarafından da yaptırılmış olabilir.
- Fatih Sultan Mehmed'in 1476 yılında yaptırdığı Karaman ili Tahrir Defteri’nde bu mescid; 'vakf-ı mescid-i mahalle-i Dursun Fakih Camii şeklinde geçmektedir.
III. Murad zamanında 1584 yılında yapılan bir Karaman İli defterinde de adı; 'Mescid-i mahalle-i Dursun Fakih şeklinde geçer.
Kanuni Sultan Süleyman devrine ait Konya Müzesi'nde bulunan 971 tarihli bir şer'î sicil defterinde Dursun Oğlu Mahallesine rastlıyoruz. Konya Vakıflar Müdürlüğü'nde bulunan ve 1670 umumî numarayı taşıyan bir kayıtta da Mabedin adı Dursun Oğlu Camii şeklinde tespit edilmiş ve iki tarafı yol, diğer tarafları Ali ve Seyyid isminde iki adamın mülkleri ile sınırlandırılmıştır.
İlk Osmanlı Hutbesi 1389 yılında bu camide okunduğu belirtilmektedir.
Aynı zamanda Fâtih Sultan Mehmed Hanın burada Cuma namazı kıldığı da söylenmektedir. Fatih Sultan Mehmed Hanın 1476 yılında ve 3. Muradı hanın 1584 yıllarındaki Karaman ili tahrir defterinde Mescîdi Mahalle-i Dursun Fakih şeklinde geçmektedir. Osmanlı Devletinin paşalarından Tahir paşa tarafından 1885 yılında restore edilen bu Cami 1885 yılında restore edilerek Tahir Paşa Camii adıyla değiştirilmiştir.
- Cami bizzat Dursun Fakih tarafından yaptırılmış olabileceği gibi, oğlu tarafından da yaptırılmış olabilir.
Yapının son Tamirat ve restorasyon çalışmasıyla 2013 yılında Konya Büyükşehir Belediyesi Tarafından yapılmıştır.