İlk Roketi Yapan Mucit: Lagari Hasan Çelebi
Lütfi Şahin
“Marifet iltifata tabidir” (1)
Yukarıdaki atasözü aslında bütün toplumların dikkat etmesi gereken bir sözdür ve üzerinde uzun bir süre düşünülmesi gerekir.
Tarih içerisinde marifetli bireyleri yüceltmiş ve yükseltmiş olan toplumlar, adeta lokomotifi takip eden vagonlar misali kendileri de yücelmiş ve yükselmişlerdir. Tarihin hangi evresini incelerseniz inceleyin, bu durumu görmeniz mümkündür.
Büyük İskender ile Aristo arasında geçen konuşma gerçekten güzeldir. Büyük İskender Aristo’ya sorar:
-Bir isteğin var mı?
Aristo büyük bir ciddiyetle cevaplandırır:
-Gölge etme, başka ihsan istemem.
Büyük bir hükümdar kendisini dev aynasında görüp ukala bir tavır içerisine girmemiş ve bir bilginin ihtiyaçlarını gidermek istemiştir. Aristo’nun verdiği cevap ise İskender’in ceza vermesi için değil, düşünmesi için öğüt olmuştur.
Arapların büyük medeniyetler oluşturdukları zaman dilimlerinde bilginlerine, sanatkârlarına velhasıl bütün yetenekli bireylerine saygı gösterdikleri görülmektedir. Aynı şey Roma Tarihi içinde geçerli, İngiliz Tarihi içinde ve bütün diğer toplumların tarihleri içinde geçerlidir. Hüner sahibi, yetenekli bireyleri el üstünde tutan toplumlar adeta ivme kazanmış ve çok ileri düzeylere ulaşmayı başarmıştır.
Bizim toplumuzda tarih içerisinde her zaman ilim adamlarını, sanatkârları vb yetenekli insanlarını hep el üstünde tutmuştur. Bu yetenekli bireylere birçok örnek vermek mümkündür.
Mimar Sinan, Mevlana, Biruni, Akşemsettin, Şeyh Edebali, Nasreddin Hoca, Aziz Mahmut Hüdayi ve daha yazılabilecek binlerce yetenekli insanı bizim toplumumuz el üstünde tutmuş ve tutmaya da devam etmektedir.
Bizim toplumumuzda yetişmiş ve modern denilen Avrupa’nın yüzlerce yıl sonra yapmaya çalıştığı roket sistemlerini ilk defa yapan bir mucittir “Lagari Hasan Çelebi.”
1633 tarihinde Osmanlı Padişahı 4. Murat’ın kızının doğum gecesinde Lagari Hasan Çelebi yapmış olduğu roketi ateşleyerek yaklaşık 300 metre yükselmiştir. Daha sonra takma kanatlarıyla Sinan Paşa Kasrı önüne yumuşak bir iniş yapmıştır. (2)
4. Murat, Lagari Hasan Çelebi’yi ödüllendirir ve bir kese akçe hediye eder. Ayrıca yetmiş akçelik bir maaş bağlanır ve sipahi ocağına kaydedilir.
Lagari Hasan Çelebi geri kalan ömrünü Kırım’da geçirir. Ne gariptir ki modern anlamdaki ilk roket denemeleri de yüzlerce yıl sonra Kırım’ı da içine alan Ukrayna’da gerçekleştirilmiş olmasıdır.
Modern eğitim uzmanları aslında yukarıdaki atasözünü destekler mahiyetteki eğitimi uygulamaktadır; “ödül ve ceza.” Çalışan, kendini yetiştiren öğrencilere ödül verilerek desteklenmekte, verilen görevleri yapmayan, derslerine çalışmayan öğrencilerde cezalandırılmaktadır.
Aramızda nice zeki bireyler var, ama önemli olan azim ile çalışmaktır. Denemeden zeki olup olmadığımızı bilemeyiz. Matematikte başarılı değilsek, edebiyatta başarılı olabiliriz; edebiyatta başarılı olamazsak sanatta olabiliriz… yeter ki yılmadan, usanmadan çalışalım. Sizlerin başarılı bir hayat yaşamanızı temenni ederim.
DİPNOTLAR:
(1) Tıklayın...
(2) Alkan Selçuk, Uçan Süper Beyin: Lagari Hasan Çelebi, Süper Beyin Dergisi, sayı 20, sayfa 34.
