Güneş Ve Yakıtı
Lütfi Şahin
Gece vakti gökyüzüne baktığımız zaman, parlayan ve ışık veren gökcisimlerini görürüz. Saymaya belki de bir ömrün yetmeyeceği bu gökcisimlerine yıldız adı verilmektedir. Peki gökyüzünde sadece yıldızları mı görürüz? Hayır…Daha bir çok tipte gök cismi uzay dediğimiz boşlukta yer almaktadır…
Boşluk dedim, ancak boşluk diye bir şey yoktur, uzayda bir boşluk değildir. Enerji ve maddenin iç içe olduğu bir mekan olan uzay, çok az miktarda hidrojen ve helyum gazının doldurduğu bir alan olup, hidrojen ve helyumun miktarları çok az olduğu için ben boşluk olarak adlandırdım. Aslında boşluk diye bir şeyde yoktur…
Uzaya baktığımız zaman, uçsuz bucaksız bir alan ve bu alanda yer alan maddeleri görürüz. Ben sadece madde dedim, çünkü madde ile beraber enerjide yer almakta, ancak enerjinin maddenin az yoğun hali olduğu düşünülürse sadece madde diyebiliriz. Ya da sadece enerji ve yoğun enerji adını verebiliriz.
Uzayda yıldızları, gezegenleri , uyduları, pulsarları, karadelikleri görebilir ya da değişik aletlerle tespit edebiliriz.Bunlar ya doğrudan enerji yayarlar yada kendilerine gelen enerjileri yansıtırlar yada karadeliklerde oldukları gibi tamamen enerjiyi emerler.Ancak ne olursa olsun,uzayda bir enerji yumağının olduğu gerçeğini değiştiremeyiz.Bu enerji yumağının temelini ise en basit atom adını alan hidrojen oluşturmaktadır.
Bu olaya Dünya’da füzyon adı verilip, uzaydaki en büyük enerji temelini oluşturmaktadır. Peki nedir füzyon? Dünya’da soğuk füzyon tepkimleri ile gerçekleştirilen olay, hidrojenin bir tipi olan döterium ve diğer tipi olan tridiumun yüksek sıcaklık ve basınç altında birleştirilmesi sonucu oluşturulmaktadır. Uzayda, yıldızlarda gerçekleşen füzyon tepkimeside buna benzer; ancak bundan kat ve kat daha fazla enerjinin açığa çıkması ile sonuçlanan bir reaksiyonlar zinciri olarak cereyan etmektedir.
Peki sonuçta sadece enerjimi açığa çıkmakta? Tabi ki hayır…Enerji ile beraber helyum adı verilen gazda yan ürün olarak açığa çıkmaktadır.
Bu açığa çıkan enerji o kadar büyük bir enerji şeklidir ki,150 milyon km uzaklıkta olmamıza karşın Dünya gezegenini aydınlatan ve ısı veren Güneşte bir yıldız olup, enerji üretirken füzyonu kullanmaktadır. Güneş ufak bir yıldız olup biraz daha büyük olsaydı Dünya’da yaşamamıza imkan olmazdı.
Peki, güneşteki bu enerji çıkışı sonsuza kadar sürecek mi? Tabi ki hayır…Belli bir süre sonra hidrojen bitecek ve sonuçta yüksek basınç altında içine çöken Güneş bir karadelik haline gelecek,tıpkı diğer yıldızların akibeti gibi.Bu konuyu merak eden okurlarıma ise karadelikler üzerine yazdığım makaleyi okumalarını tavsiye ederim…
