Turgutoğlu Türbesi İlgi Bekliyor

Şeyh Sadreddin Konevî Türbesi manevi iklimi olan bir yerdir. Konya’da insana huzur veren birkaç yerden birisidir. Buranın uhrevî bir havası vardır. Selçuklu döneminin önemli âlimlerinden olan Sadreddin Konevî’nin medfun olduğu türbeyi belirli aralıklarla ziyaret ederim. Geçtiğimiz günlerde yine bir ziyaret sırasında avlunun doğusunda bulunan Turgutoğlu Türbesi’nin bakımsız hâli dikkatimi çekti. Sadreddin Konevî Külliyesi hâlen yaşayan bir mekân. Caminin cemaati¸ türbenin ziyaretçisi hiç eksik değil. Sadreddin Konevî Türbesi ve Turgutoğlu Türbesi’nin etrafında daha önce tarihî bir mezarlık bulunuyordu. Askerî Hastane’nin (Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Zafer Binası) bulunduğu alan da bu mezarlığa dâhildi. Mezarlık¸ Cumhuriyet döneminde kaldırıldı. Sadreddin Konevî Külliyesi’ne ait bazı eski fotoğraflarda mezarlığın bir bölümü de görülüyor. İmam Begavî¸ Abdullah Bosnevî¸ Mimar Muzaffer¸ Turgutoğlu Pir Hüseyin Bey ve aile efradı bu mezarlıkta yatan önemli şahsiyetlerden bazılarıdır. Mezarlık kaldırılırken diğer mezarlarla birlikte bu evliya ve önemli şahısların mezarları da yok edilmiştir. Turgutoğlu Türbesi yıkımdan kurtulduğu için Pir Hüseyin Bey ve aile efradının mezarları günümüze ulaşmıştır.

İmam Begavî Zaviyesi¸ Sadreddin Konevî Külliyesi’ne giden yolun köşesinde Karayolları lojmanlarının karşısında bulunuyordu. 1950’li yıllarda yıkılan zaviyenin yerinde şu anda Tarım İl Müdürlüğü lojmanları bulunuyor. Zaviye yıkıldıktan sonra Sadreddin Konevî Türbesi’nin doğusuna İmam Begavî adına bir makam yapılmıştır. Günümüzde avlu içerisinde bulunan ve Sille taşından yapılan mezar taşı üzerinde “Bu makam Ulemadan İmam Begavî’nin olup Hicri 516’da vefat etmiştir. Allah rahmet eylesin.” yazmaktadır. Turgutoğlu Türbesi’nin güneyinde yolun karşı tarafında apartmanların arasında ise Abdullah Bosnevî’nin makamı bulunmaktadır. Osmanlı dönemi âlimlerinden olan Abdullah Bosnevî bir dönem Konya’da yaşamış ve 1644 yılında burada vefat etmiştir. Mevlâna Celaleddin Rumî ve Sadreddin Konevî aşığı olan Bosnevî öldükten sonra çok sevdiği Sadreddin Konevî’nin türbesinin yakınına defnedilmiştir. Mezarlık kaldırılırken Abdullah Bosnevî’nin mezarı da kaybolmuştur. Şu anda apartmanlar arasında bulunan makam ise 10 Kasım 2007 tarihinde dönemin Meram Belediye Başkanı Refik Tuzcuoğlu tarafından yaptırılmıştır. Abdullah Bosnevî’nin makamı olarak düzenlenen bu alanda daha önce Kadı Hürremşah Türbesi ve Darülhadisi bulunuyormuş. Kadı Hürremşah Türbesi ve Darülhadisi 1926-1927 yıllarındaki tapu kadastro kayıtlarından çok önce yıkılmıştır. Kadı Hürremşah¸ Selçuklu döneminin önemli devlet adamlarından birisidir. Sadreddin Konevî Camii’nin batı tarafında yolun sağında ise Al Aliler Mezarı bulunmaktadır.

Böylesine önemli bir alanda bulunan Turgutoğlu Türbesi etrafı duvarlarla çevrili olmasına rağmen serserilerin mekânı oldu. Bilinçsiz kişiler tarafından türbe içerisinde alkol ve uyuşturucu bile kullanılıyor. Avlunun durumu da pek iç açıcı değil. En azından kırılan kapı ve pencereleri tamir etmek ve avluyu temizlemek bile hayırlı bir hizmet olur. Geçmişine saygısı olmayanların gelecekle ilgili bir beklentileri de olmaz. Daha önce farklı ortamlarda defalarca gündeme getirmemize rağmen ne yazık ki Turgutoğlu Türbesi’nin içler acısı hâline bir çare bulamadık. Türbenin mülkiyeti Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne ait. Bu işe onlar mı el atar yoksa Konya Büyükşehir Belediyesi mi? bilemiyorum ama türbe ve çevresinin bakımını kim üstlenirse büyük sevaba girer… 2016 yılı sonunda gazetelerde Konya Büyükşehir Belediyesi’nin türbelerde bakım ve temizlik yapacağını okuduğum zaman hem sevinmiş hem de umutlanmıştım fakat henüz bu konuda olumlu bir gelişme olmadı. Bürokratik işlemlerin çokluğundan mıdır yoksa kurumlar arası iletişim eksikliğinden mi nedir bilemiyorum artık işler biraz yavaş ilerliyor gibi… Şayet belirli aralıklarla şehrimizdeki türbelerin etrafı ve içi temizlenebilirse çok hayırlı bir hizmet ifa edilmiş olur. Büyükşehir Belediyesi sahip olduğu geniş imkânlar sayesinde bu işi küçük bir ekiple halledebilir.

1431 yılında yapılan Turgutoğlu Türbesi’nde Turgutoğlu Pir Hüseyin Bey ve aile efradının mezarları bulunuyor. Turgutoğulları askerî ve siyasî hizmetlerinin yanı sıra Konya ve çevresinde bulunan vakıf eserleriyle de bilinen bir Türk aşiretidir. Hizmetleriyle Türk tarihine mal olmuş böylesine önemli şahsiyetlerin medfun olduğu türbenin iç acıtıcı hâli bizleri üzmektedir. Mahalle halkı ve cami cemaati de bu durumdan şikâyetçidir. Yapılması gereken buranın bir an önce elden geçirilerek ihya edilmesidir. Her ne kadar mezarlık çok önceden kaldırılmışsa da mezarların çoğu hâlen toprak altındadır. Bu sokaktan geçerken burada yatanlara hürmeten edepli olmamız gerek. Serserilere mekân olan türbenin manevi sorumluluğu hepimizin üzerindedir. İşte bu sebepten dolayı Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve Konya Büyükşehir Belediyesi yetkililerini göreve davet ediyorum.