Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi

Bugün sizlere Doğu Anadolu Bölgesinin en gelişmiş illerinden birisi olan Malatya’da yeni kurulan bir müzeden bahsedeceğiz. Malatya doğal güzelliklerinin yanı sıra çok eski dönemlere kadar giden tarihiyle de meşhur bir ilimizdir. Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi olarak Doğu Anadolu Bölgemizin en müreffeh şehirlerinden biri olan Malatya son yıllarda yapılan çalışmalar sayesinde kültür-sanat alanında da bir hayli iddialı bir konuma yükselmiştir. 9-16 Kasım 2017 tarihleri arasında bu yıl yedincisi düzenlenecek olan Malatya Uluslararası Film Festivali, Malatya’yı bu alanda farklı bir kulvara taşıyan son derece önemli bir kültür-sanat etkinliğidir. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi festivaller bir şehrin tanıtımı açısından önemli bir görevi ifa eder. İşte 30 Eylül 2017 tarihinde Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından açılan “Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi” de Malatya’yı diğer şehirlerden farklı kılan çok kayda değer bir girişimdir.

Vaktiyle sevgili Yılmaz Oğul ağabey “Hasan Behçet Fotoğrafhanesi”nin ekipman, malzeme ve arşivini satılığa çıkardığı zaman Konya fotoğraf tarihi açısından son derece kıymetli olan bu arşivin ve malzemelerin Konya Büyükşehir Belediyesi ya da diğer ilçe belediyelerimiz tarafından satın alınmasının çok yerinde bir karar olacağını farklı mecralarda defalarca dile getirmiştik. Fakat o dönemde belediyelerimizin ilgili birimleri konunun öneminin yeterince farkında olmadıkları için ekipmanların bir kısmı İstanbul’daki antikacılar tarafından satın alınmıştı. “Hasan Behçet Fotoğrafhanesi” Anadolu’da Türkler tarafından açılan ilk fotoğrafhanelerden birisi olduğu için sadece şehrimiz için değil Türkiye fotoğraf tarihi açısından da büyük bir önem taşıyordu. Osmanlı döneminde fotoğrafçılık mesleği bazı istisnaları saymazsak tamıyla gayrimüslimler tarafından icra ediliyordu. Zaten Hasan Behçet Bey de fotoğrafçılığı Garabet Kirkor Solakyan adlı bir gayrimüslimden öğrenmişti. Hasan Behçet Bey fotoğrafhaneyi Solakyan’ın varislerinden devralmıştır. Uzun yıllar fotoğrafhaneyi işleten Hasan Behçet Bey 1956 yılında kayınbiraderi Ahmet Oğul ve Turan Ersoy’a devretmiştir. Turan Ersoy’un vefatından sonra fotoğrafhane yine aynı adla Ahmet Oğul tarafından işletilmiştir. 1979 yılından itibaren ise fotoğrafhanenin faaliyetleri Ahmet Oğul’un oğlu Yılmaz Oğul tarafından devam ettirilmiştir. Uzun yıllar Yılmaz Oğul’un gayretleriyle “Foto Behçet” adıyla faaliyet gösteren stüdyo, fotoğrafçılığın eski ilgiyi görmemesi üzerine arşiviyle birlikte satışa çıkarılmış ve malzemeler, ekipmanlar ve arşiv 2013 yılında Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alınarak Koyunoğlu Müzesi’nde sergilenmeye başlanmıştır. Böylelikle geç de olsa belediye yetkilileri bir yanlıştan dönmüş ve ileride “Konya Fotoğraf Müzesi”nin nüvesini teşkil edecek Foto Behçet arşivini Koyunoğlu Müzesi’ne kazandırmışlardır.

Malatya Sanat Sokağı içerisindeki iki katlı geleneksel bir evde bulunan müzedeki koleksiyon, Baki Tamer Selçuk tarafından biriktirilen eserlerden oluşuyor. Sakarya’da elektronik eşya tamirciliği yapan Selçuk, fotoğraf makinesi koleksiyonu yapmaya 1988 yılında bir komşusunun tamir ettiği fotoğraf makinesi karşılığında eski bir fotoğraf makinesi vermesiyle başlamış. Asıl mesleği metalürji mühendisliği olan Selçuk, sigarayı bıraktıktan sonra fotoğraf makinesi koleksiyonunu daha da geliştirmiş. Sigaradan arttırdığı parayla fotoğraf makinesi satın almış ve 2007 yılında artık biriktirdiği makineler evine ve işyerine sığmaz olmuş. Elindeki koleksiyonu sergilemek için bir müze kurmaya karar verdikten sonra Sakarya Büyükşehir Belediyesi, Sakarya Valiliği, Sakarya Üniversitesi, Taraklı Kaymakamlığı gibi kurumların kapısını çalmış ve eli boş dönmüş… Son olarak bir vesileyle Malatya Büyükşehir Belediyesi’ne gitmiş ve belediye başkanı Ahmet Çakır müze fikrine olumlu cevap vermiş. Başkanın projeye olumlu bakmasıyla müze çalışmaları başlamış ve koleksiyon Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alınmış.

Baki Tamer Selçuk’un büyük bir özveriyle topladığı bu koleksiyonda 1900 civarında fotoğraf makinesi ve 3500 civarında da aksesuar bulunuyor. Koleksiyon içerisindeki en eski makine 1876 yılında, en yeni makine ise 2010 yılında üretilmiş. Ülkemizde Baki Tamer Selçuk gibi çok kıymetli insanlar bulunuyor. Yıllarca müthiş bir tutkuyla bağlandıkları hobilerinin peşinden giden bu insanların değerini bilmek gerek… Fotoğraf Makinesi Müzesi, Malatyalılara ve ülkemize hayırlı olsun. İnşallah yolumuz Malatya’ya düşerse müzeyi mutlaka ziyaret edeceğiz.