Koyunoğlu Müzesi - II

Koyunoğlu Müzesi’nin bahçesinde bulunan ve müzenin bir bölümünü oluşturan iki katlı ev, Osmanlı Dönemi’nin mimari özelliklerini yansıtan tipik bir Konya evidir. İzzet Koyunoğlu bu evde doğmuş, ömrü burada geçmiş ve bu evde vefat etmiştir. Topladığı tarihî eserleri ilk olarak burada sergilemeye başlamıştır. Klasik Türk evi mimarisine göre yapılan ev, iç sofa planlı olarak tasarlanmıştır. Koyunoğlu vefat ettikten sonra Konya Belediyesi tarafından aslına uygun olarak restore ettirilmiştir. Restorasyondan sonra içerisi Koyunoğlu ailesine ait eşyalarla tefriş edilmiş ve yan tarafına inşa edilen müze binasıyla aynı fonksiyona sahip olmuştur.

İzzet Koyunoğlu, müze ve kütüphanesini Konya Belediyesi’ne bağışladıktan sonra Konya Belediyesi evin bulunduğu Topraklık semtinde büyük bir müze kurmaya karar verdi. Öncelikle Koyunoğlu’nun varisleri arsa ve evi Konya Belediyesi’ne intikal ettirdiler. Evin etrafındaki arsalar kamulaştırılarak müze inşaatı için büyükçe bir alan kazanıldı. Koyunoğlu Müzesi müdürlüğüne Arkeolog Fuat Özçatal atandı. Tarihî eserlerin sayımı Fuat Özçatal ve belediye eski başkan yardımcılarından Mustafa Koşan tarafından yapıldı. 17 Mayıs 1977 tarihinde müze inşaatının ihalesi yapıldı. Temel atma töreni Kültür Bakanı Avni Akyol’un katılımıyla 12 Ağustos 1977 tarihinde düzenlendi. Ülkemizde belediyeler eliyle kurulmuş ilk müze olma özelliğini taşıyan “Belediye Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesi” 2 Şubat 1984 tarihinde düzenlenen bir törenle açıldı. Müzenin açılışı Vali ve Belediye Başkanı Lütfi Fikret Tuncel tarafından yapıldı. Aynı gün müzede bir de resim sergisi açıldı. 

Müzede Anadolu Medeniyetleri, Etnografya, Hat Sanatı, Tabiat Tarihi, Konya Evi bölümleri ve bir de kütüphane bulunuyor. Anadolu Medeniyetleri bölümünde Anadolu’da yaşamış toplum ve kültürlere ait eserler sergileniyor. İslam öncesi ve İslami dönemlere ait paralar ve T.C. Merkez Bankası’nın tam emisyon banknotları, M.Ö. 9-7 binli yıllara ait eserler, Eski Tunç Çağı, Hitit, Frig, Emevi, Abbasi, Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait eserler bulunuyor. Etnografya bölümünde Türk halk sanatlarına ait eşyalar sergileniyor. Yıllar boyu günlük hayatta kullanılmış kıyafetler, halı, kilim, cicim, kese, çorap, mendil, yağlık, peşkir, kumaş gibi dokumalar, ok, yay, kılıç ve ateşli silahlar, tarikat eşyaları, mühürler, tespihler, mutfak eşyaları, takılar, oyalar, nakışlar gibi eşyalar bu bölümde teşhir ediliyor. Çeşitli dönemlere ait hat, minyatür, resim, ebru, âhar, tezhip, katı, cilt sanatlarına ait örnek eserler, fermanlar ve beratlar ise Hat Sanatı bölümünde sergileniyor.

Tabiat Tarihi bölümünde ise çeşitli çağlara ait fosiller, silisler, taşlaşmış deniz hayvanları, volkan bombası, taş, metal ve cam kalıntıları, mineraller, içi doldurulmuş av hayvanları ve kuşlar bulunuyor. Müzenin ikinci katında bulunan kütüphane bölümü yazma ve matbu eserlerin yer aldığı zengin bir ihtisas kütüphanesidir. Buradaki eserlerin çoğu İzzet Koyunoğlu tarafından bağışlanmıştır. Kütüphane daha sonraki bağışlarla daha da zenginleşmiştir.

Koyunoğlu’nun bağışladığı eserler kütüphanenin nüvesini teşkil etmiştir. Kütüphane; yazma eserler, Türkçe ve Osmanlıca matbu kitaplar, süreli yayınlar ve arşiv bölümünden oluşmaktadır. Şiir mecmuaları, musiki mecmuaları, divanlar, meşk mecmuaları gibi nadir yazmaların yanı sıra cilt sanatları açısından dikkati çeken eserler de bulunmaktadır. Yazma eserlerin tamamı dijital ortama alınmış ve araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Koyunoğlu ile başlayan bağışlar Selçuk Es, Mehmet Önder, Ahmet Kutsi Eminoğlu, Mehmet Eminoğlu, Osman Özdemir, İbrahim Küçüktığlı, Nihan Küçükyıldız ve Hasan Yörük’le devam etmiştir. Süreli yayınlar bölümü 1920’li yıllardan beri yayınlanan gazetelerin bazen kesintili bazen de sıra halinde ciltlenmiş nüshalarından oluşmaktadır. Konya’nın ilk yerel gazetelerinden olan Ekekon, Babalık ve Selçuk gazetelerinin bazı nüshaları kütüphanenin arşivinde bulunmaktadır.

Kütüphanenin İzzet Koyunoğlu bölümünden sonraki en kayda değer kısmı Selçuk Es Kütüphanesi ve Arşividir. Selçuk Es, 3513 adet matbu ve 130 adet yazma eser, gazete ve dergi, 460 adet taş plak ve Konya fotoğraflarından oluşan şahsi kütüphanesini Koyunoğlu Kütüphanesi’ne bağışlamıştır. Kütüphane içerisinde Selçuk Es’in kitapları için ayrı bir bölüm tahsis edilmiştir. Mehmet Önder Kütüphanesi de kütüphanenin ayrı bir bölümünü oluşturmaktadır. Genellikle Millî Eğitim Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı yayınlarından oluşan bu bölümde 4972 adet eser bulunmaktadır. Ahmet Kutsi Eminoğlu ve Mehmet Eminoğlu tarafından bağışlanan eserler ise yine ayrı bir bölümde bulunmaktadır. Bu bölüm genellikle tarih ve ilahiyat konularındaki kitaplar ve Osmanlı Dönemi’ne ait tapular, asker alınma belgeleri, mukavelenameler, Arapça ve Osmanlıca mektuplar, şecere fotokopileri, küçük risaleler halinde el yazması kitaplar, sayfalar ve davetiyelerden oluşmaktadır.