Fahrünnisa Mescidi Restore Edilmeyi Bekliyor
Ahmet Kuş
Fahrünnisa semti geçmişi Mevlâna Celaleddin Rumî dönemine kadar giden ve eskiden bağ ve bahçelerin bulunduğu bir bölgedir. O dönemde şehrin dışında yer alan Fahrünnisa semti adını burada yaşayan Mevlâna Celaleddin Rumî’nin müritlerinden olan bir hanımdan almıştır. Fahrünnisa Hanım’a istinaden semtin adı Mevlevi kaynaklarında geçmektedir. Asıl adı Nizam Hatun olan bu mübarek hanıma istinaden bölge Mevleviler tarafından bilinen bir yöredir. Fahrünnisa Hanım’ın yaşadığı yerde günümüzde aynı adı taşıyan bir mescit bulunuyor. Fahrünnisa Hanım’ın mezarı da mescidin avlusunda yer alıyor. Bu sebeple mescit hanımlar tarafından sıkça ziyaret edilen bir yerdir. Ne var ki mescit yangın geçirdiği için bir buçuk yıldan beri metruk bir şekilde bekliyor.
Fahrünnisa Mahallesi kuzeyde Çaybaşı, doğuda Uluırmak Ali Hoca ve Dr. Ziya Barlas, batıda Gazanfer mahalleleriyle çevrilidir. Mahalle adını burada yaşayan ve vefat eden Fahrünnisa Hanım’dan almıştır. Esas adı Nizam Hatun olan hanım Mevlâna Celaleddin Rumî’nin müritlerindendir. Ahmet Eflâki onun hakkında şu bilgileri vermiştir; “Mevlâna Hazretlerinin zamanında, Konya şehrinde veli ve kâmil bir kadın vardı. Ona umumiyetle Fahrünnisa (kadınların övüncü) derlerdi. Dindar ve çok sadık bir hanımdı. Zamanının Râbiası idi. Dünyanın uluları ve gönül sahibi arifler bunun mûtekidi idiler. Onun görünen kerametleri haddi aşmıştı. O daima Mevlâna Hazretlerinin sohbetlerinde bulunurdu. Mevlâna da çok defa onu görmeye giderdi.” Fahrünnisa adı “Fahrunisa”, “Fahrinisa”, “Fahrunnisa”, vb. şekillerinde de söylenip yazılmaktadır. Bu ad halk arasında “Fenise” olarak söylenmekle birlikte “Fenise Sultan” diye de kullanılmaktadır. Fahrünnisa Hanım’ın mezarı mescidin avlusundadır. Onun adına yaptırılan türbe ve mescit zamanla yıkılmıştır. Şu andaki mescit 1925 yılında yapılmıştır. 29 Kasım 2015 tarihinde gece yarısı elektrik kontağı sebebiyle bir yangın geçiren mescit kullanılamaz hâle gelmiştir. Mescit o tarihten beri kaderine terk edilmiş bir şekilde beklemektedir.
Mahalleyle ilgili çok sayıda yazısı bulunan Prof. Dr. Saim Sakaoğlu 2015 yılında yayımlanan “Fahrünnisa Mahallesi Çaybaşı Caddesi” adlı kitabında mahallenin adı hakkında şu bilgilere yer vermiştir: Fahrünnisa, geçmişi Selçuklu dönemine kadar giden Konya’nın en eski mahallelerinden birisidir. Mahallenin ne zaman kurulduğunu kesin olarak bilmesek de Ahmet Eflâki ünlü eseri Menâkıbü’l-Ârifin’de “Fahrünnisa” adından sıkça söz eder. Bunların çoğunluğu bir hanımın adıyla ilgiliyken bir tanesi farklı bir görünümdedir. “Bir gün arkadaşlarla birlikte bağlara gezmeye gitmiştik. Sonbaharın başlarında idi. Bağlarda üzümler sona ermişti, pekmez kaynatıyorlardı. Ben geceleyin döndüm. Atımı müritlerin biraz ilerisinden sürdüm. Bağlar arasındaki yollardan geçip Fahrünnisa havalisine geldiğim vakit…” Buradaki Fahrünnisa bize bir yer adı verir gibidir. Buna göre, o tarihlerde vefat ettiğini tahmin ettiğimiz Fahrünnisa Hatun’un adı medfun bulunduğu yerin ve çevresinin adı olarak kullanılmaktadır.
Böylesine önemli bir mescidin uzun süreden beri kendi haline terk edilmiş olması neyle açıklanabilir? Vurdumduymazlık her alana sirayet etmiş. Küçük bir mescidi restore edip avlusunu düzenlemek çok mu zor bir şey? Bir ay kadar önce mescitle ilgi olarak sorduğumuz soruya Vakıflar Bölge Müdürlüğü iki satır bir yazıyla cevap vermişti. Güya mescidin restorasyon ihalesi bu yıl içerisinde yapılacakmış… Bu cevaba diyecek bir şeyimiz yok¸ bekleyip göreceğiz. Sadece bu meselede değil¸ resmî işler her konuda yavaş ilerliyor. Süreci hızlandırmak için ne yapmak gerektiğini bilemiyorum. Yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi Fahrünnisa Hanım’ın mezarı bulunduğu için burası Mevlevilerce çokça ziyaret edilen bir yerdir. Burayı ziyarete gelenler avlunun bakımsız halinden şikâyetçi oluyorlar. Temennimiz Ramazan ayı da dâhil uzun bir süreden beri kapalı olan bu mescidin biran önce restore edilerek ibadete açılmasıdır. Mescit ve avlunun bakımsız hali mahalle halkını ve ziyaretçileri ziyadesiyle üzmektedir. Fahrünnisa Mescidi¸ Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından vakit kaybetmeksizin restore edilerek yeniden ibadete açılmalıdır. Daha önce dilekçeyle müracaat etmiştik. Bir kez de buradan hatırlatalım dedik¸ temennilerimiz İnşallah dikkate alınır…
