TYB Konya'da 'Necati Bey Divanında Peygamberler' konuşuldu

Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi’nin 2021 Kültürel Faaliyetleri kapsamında Konya Büyükşehir, Selçuklu, Karatay ve Meram Belediyelerinin katkılarıyla gerçekleştirilen çevrimiçi programın bu haftaki konuğu, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Nurgül Sucu Köroğlu, “Necâtî Bey Dîvânı’nda Peygamberler” konusunda bir konferans verdi.

KÖLELİKTEN ŞAİRLİĞE

Necâtî Bey’in doğum yeri ve tarihinin kesin olarak bilinmediğini, gerçek adının ise İsa veya Nuh olduğuna dair rivayetlerin bulunduğunu söyleyen Dr. Nurgül Sucu Köroğlu, “Edirne’de varlıklı bir hanımefendi tarafından köle olarak alınıp daha sonra evlat edinilmiştir. Gençlik yıllarında Kastamonu’ya gidip orada şiirler yazdığını biliyoruz. Necâtî’nin şöhreti Kastamonu’da bir hayli yayıldıktan sonra İstanbul’a gelmiştir. İstanbul’da Fatih Sultan Mehmet’e ‘Bahâriye’ ve ‘Şitâiye’ kasidelerini sunmuş, ancak beklediği ilgiyi görememiştir. Bunun üzerine Fatih’in nedimlerinden Yorgi Efendi’ye bir gazelini verip onu Fatih’e iletmesini ister. Yorgi Efendi Fatih ile satranç oynarken gazeli sarığına yerleştirir ve böylelikle Fatih’in dikkatini çeker. Gazeli çok beğenen Fatih Sultan Mehmet, Necâtî’yi Divan Kâtipliğine getirir...” dedi. 

BEYİTLERDE 13 PEYGAMBER

Dr. Nurgül Sucu Köroğlu, Necâtî Bey Dîvânı’nı peygamberlerle ilgili kısımları yönüyle ele alıdıklarını ve çok geniş bir muhteva ile karşılaştıklarını ifade ederek örnekler verdiği Dîvân’da Kur'ân-ı Kerim'de zikredilen peygamberlerden Hz. Adem’den Hz Muhammed(sav)’e kadar ve  Kur'ân-ı Kerim'de adı geçmediği halde bahsedilen Hızır Aleyhisselam olmak üzere toplam 13 peygamberle ilgili beyitlere yer verildiğini ifade etti. 

PEYGAMBER EFENDİMİZ’E 108 BEYİT

Dîvân’da Hz. Muhammed(sav)’den 108, Hızır Aleyhisselam'dan 54, Hz. İsa'dan 51, Hz. Yusuf'tan 38, Hz. Süleyman'dan 37, Hz. Adem'den 10, Hz. Yakûb’dan 8, Hz. İbrahim'den 7, Hz. Mûsâ'dan 4, Hz. Eyyûb'dan 4, Hz. Dâvûd’dan 2, Hz. İlyas’dan 1 ve Hz. Nûh'tan yine 1 beyitte bahsedilir. Bu farkın sebebini kanaatimizce adı en çok zikredilen peygamberlerin hayat hikâyeleri etrafında bir takım rivayetlerin ve halk inanışlarının oluşmasının yanında bu peygamberlerle ilgili bir takım hususiyetlerin Dîvân şiirinde edebî bir gelenek olarak sürekli kullanılmış olmasında aramak gerekir. Hz. Peygamber ile ilgili hususların işlendiği beyit sayısının diğerlerinden çok belirgin bir şekilde yüksek olmasının sebebi ise; 108 dedik, onu Hızır Aleyhisselam 54’le, yani yarısı kadarıyla takip ediyor, bütün dîvânlarda yer alan ve dîvân tertibinde Tevhid ile Münacaat’tan sonra özel bir yeri bulunan Hz. Peygamber'e övgü mahiyetindeki Naat’tır. Necâtî Dîvânı’nda 69 beyitten müteşekkil bir Naat mevcuttur. Rabbim cümlesinin şefaatlerine nail eylesin…”