Türkiye'nin en güçlü motoru için geri sayım

Türkiye'de geliştirilen en güçlü motor olan, savunma sanayisi ve enerjide kullanılması amaçlanan TEI TF6000 turbofan motorunun imalatının 2023'ün ilk aylarında tamamlanması ve yılın ilk çeyreğinde çalıştırılması hedefleniyor.

Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı) ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütücülüğünde gerçekleştirilen, Anadolu Ajansının medya paydaşı olduğu TEKNOFEST KARADENİZ, Samsun Çarşamba Havalimanı'nda icra ediliyor.

Türkiye'nin havacılık motorları merkezi TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI), etkinlikte motor çalışmalarından örnekler sergiliyor.

TEI Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, AA muhabirine, festivale büyük ilgi olduğunu, adeta kıpırdamakta zorluk çektiklerini söyledi.

Halkın ilgisinin mutluluk verici olduğunu dile getiren Akşit, etkinliğe yeni bir sunumla katıldıklarını ve TEI TF6000 turbofan motorunu sergilediklerini ifade etti. Akşit, "6000 librelik itki veren bir turbofan motoru, göz kararı yaklaşık 6000 bin beygir güç üretiyor diyebiliriz. İlk kez Samsun'da TEKNOFEST'te görücüye çıkarmış olduk." dedi.

Motor üzerinde 2 yıldan fazla çalıştıklarını vurgulayan Akşit, "Tasarımı bitti ve imalat aşamasında. Böyle büyük bir motorun prototipinin imalatı ilk defa yapıldığı için 1 yılı geçebiliyor ama hedefimiz önümüzdeki yılın ilk aylarında imalatını tamamlayıp, ilk çeyrekte de marşa basabilmek." diye konuştu.

TF6000'in Türkiye'de tasarlanıp geliştirilmiş en büyük güçte motor olduğuna dikkati çeken Akşit, jet grubundaki çalışmalarının TJ90 motoruyla başladığını, bunu kendi sınıfında dünya rekoru kıran TJ300'ün izlediğini bildirdi. Akşit, şunları kaydetti:

"TJ300'den bu motora sıçrama yaptık. Sıçrama yaparken teknolojiyi kademe kademe yükselterek gidiyoruz. Bu arada helikopter motoru da bir jet motorudur. Gökbey için geliştirdiğimiz TS1400 motorumuzla da çok önemli mesafeler katettik, teknolojiler elde ettik. Onları da TJ300'den sonra böyle büyük bir motora uygulayarak TF6000'i geliştirdik. Bu fuar modelimiz ama tasarımı, detayları bitti ve şu anda üretimde. Bir sonraki adım inşallah Milli Muharip Uçak'ın motoru olacak. Yani merdivenin basamaklarını mümkün olduğu kadar hızlı çıkarak, en büyük ve en yüksek teknoloji içeren motora bir an önce ulaşmaya çalışıyoruz."

Bayraktar Kızılelma ve Atak-2'ye motor alternatifleri

TF6000'in kullanılabileceği platformlara ilişkin de bilgi veren Akşit, şu değerlendirmede bulundu:

"Aslında bu bir teknoloji geliştirme motoru. Tabii ki yapılan bir motor boşa üretilmez. Bu motorun güç sınıfını özellikle seçtik. İhtiyaç duyulduğunda Bayraktar Kızılelma'nın ihtiyacını karşılayabilecek güçte ve ona uyabilecek bir boyutta özellikle tercih ettik. Bunun yanında hızlı milli hücumbotlarımız geliyor. 4 tanesi bir hücumbotu götürebilecek güçte. BOTAŞ ile görüşmelerimiz var. Bir protokol imzaladık. Doğal gaz hatlarında uçak motorundan üretilmiş motorlar çok yüksek güçlerle doğal gazı pompalamakta kullanılıyor. Biz de milli doğal gaz komprasörlerimizi üretmeyi planlıyoruz. Bu motorun bir türevinden de elektrik üretimi amacıyla yararlanmak istiyoruz uzun dönemde. Bu ordumuzun ihtiyacına da karşılık gelebilir. Nihai bir üretimi de bu motorun çekirdeğinin arkasına motor türbinleri takılarak Atak-2 gibi daha büyük helikopterlere güç verecek. Bu motorun çekirdeğinden bir helikopter için 3500-4000 beygir güç alabileceğimizi düşünüyorum."

Yerli helikopter motoru insanlı uçuşa hazırlanıyor

Gökbey helikopterine güç verecek TS1400 motorunun geldiği son aşamaya ilişkin soruları da yanıtlayan TEI Genel Müdürü Akşit, şöyle konuştu:

"Proje 2017'de başladığı için aslında proje takvimine göre daha birkaç yılımız var. Ne yazık ki helikopterden sonra başladığı için daha arkadan geliyor. Biz elimizden geldiği kadar hızlı yapmaya çalışıyoruz. Proje takviminde süremiz olmasına rağmen Azerbaycan TEKNOFEST'te Savunma Sanayii Başkanımız beni sıkıştırdı ve bu yılın sonuna söz aldı. Biz prototipi teslim ettik ama uçurmak için değil, entegrasyon çalışmaları içindi. Şu anda motorumuz, yaptığımız denemelerde 1570 beygirleri rahatlıkla üretebiliyor. Ciddi bir olgunluğa ulaştı. İnşallah ilk motorlarımızı bu yıl bitmeden Gökbey'de insanlı uçuşta kullanılmak üzere teslim etmeyi planlıyoruz."