Şifa kaynağı maydanozun faydaları nelerdir? Kalori açısından nasıl bir besindir?

 Kalorisi düşük olduğu için de diyetlerde gönül rahatlığıyla tüketilebilir. Memorial Şişli Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Sinem Türkmen, maydanoz hakkında bilgi verdi.

MAYDANOZ NEDİR?

Maydanoz, petroselinum crispumdur adı verilen yeşil yapraklı bir bitkidir. Kokusu ve tadında yoğun bir aroma bulunmaktadır. Maydanoz en çok ülkemizde Akdeniz Bölgesi'nde yetişmektedir. Maydanoz çok faydalı bir bitkidir. Salatalara, yemeklerin üzerine süs olarak veya içecekler içerisinde tüketilebilir. Yemeklerin yanında garnitür olarak da kullanılabilir. Lezzetli olan maydanoz vücut için vazgeçilmez bir besindir. Pek çok yemek tarifinde kullanılmaktadır. Yemeklere hem sağlık hem de lezzet katar. Maydanozun 100 gramında 36 kalori, 56 mg sodyum, 554 mg potasyum, 133 mg kalsiyum, 133 mg C vitamini, 50 mg magnezyum bulunur. Rutubetli ve sulak toprakları çok sever. Maydanoz ayrıca ekonomik gelirde de önemli bir yer tutar. Maydanoz M.Ö. 4000 yıllarına dayanan bir geçmişe sahiptir. Ilıman iklimleri sever. Soğuk yerlerde de ilkbahar ve sonbahar arasında yetişebilir. Toprakta yetişen faydalı bir besindir. Kereviz, havuç ve kimyon ile aynı aileden olan maydanozun iki türü vardır. Biri kıvırcık diğeri düz yapraklıdır. Düz yapraklı olanı İtalyan maydanozu olarak da bilinir. Maydanoz çiğnemenin ağız kokusunu giderdiği söylenir. İlk olarak 2 bin sene önce ekildiği bilinen maydanoz Yunanlılar tarafından çelenklerde kullanılmıştı. Antik Roma döneminde salatalarla birlikte çiçek süslemede de maydanozu kullanıldı. Toprakta yetiştiği için iyice yıkanarak tüketilmesi önemlidir. Maydanoz doğranırken mutlaka iyi kurulanması gerekir. Eğer yemeklerde daha fazla aroma isteniyorsa sap kısımları da kullanılmalıdır. Eski dönemlerde çatlayan deri, çürük, böcek ısırıkları içim maydanoz doğrudan cilde uygulanmıştır. Maydanoz gıda dışında kozmetik ürünlerde de kullanılır. Böbrek taşları, idrar yolu enfeksiyonları, derideki çürükler, böcek ısırıkları, sindirim sorunları, adet süreci ile ilgili sorunlar, karaciğer problemleri, astım, ödem gibi konularda faydalı olduğu bilinen maydanoz ile ilgili bu sorunları giderici olduğu konusunda yeterli kanıt yoktur. Maydanoz yiyecek olarak aşırıya kaçmadan tüketilmelidir. Ağızdan besin desteği formatında alınacaksa hekim tavsiyesiyle kullanılmalıdır. Cilde uygulanan maydanoz tohumu yağı ciltte alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.

MAYDANOZUN FAYDALARI NELERDİR?

Yarım su bardağı maydanoz günlük A vitamininin yüzde 108'ini, C vitamininin yüzde 53'ünü, K vitamininin yüzde 547'sini, folatın yüzde 11'ini, potasyumun yüzde 4'ünü karşılar.

Kan pıhtılaşması ve kemik sağlığı için gerekli olan K vitamini açısından da zengindir. Maydanoz muhteşem bir A ve C vitamini kaynağıdır.

Antioksidan özelliklere sahiptir.

Kalorisi düşüktür, kilo verme diyetlerinde gönül rahatlığıyla yenebilir. Maydanoz kemik sağlığını destekler.

Kemiklerin sağlıklı ve güçlü kalması için bazı besinlere ihtiyacı vardır. Maydanoz da kemik sağlığı için gereken K vitaminini içerir. Yarım su bardağı, 30 gram maydanozda günlük K vitamininin yüzde 547'sini almak mümkündür. K vitamini, osteoblast adı verilen kemik yapıcı hücreleri destekleyerek daha güçlü kemikler oluşturmaya yardımcı olur. Bu vitamin ayrıca kemiklerde bulunan mineral miktarının bir ölçüsü olan kemik mineral yoğunluğunu artıran belirli proteinleri de aktive eder. Kemik yoğunluğu önemlidir, çünkü daha düşük kemik mineral yoğunluğu, özellikle yaşlı erişkinlerde artan kırık riski ile ilişkilidir. Bazı araştırmalar, K vitamini yüksek gıdaları yemenin kırık riskinizi azaltabileceğini düşündürmektedir. Bir çalışma, daha yüksek K vitamini alımının %22 daha düşük kırık riski ile ilişkili olduğunu buldu. K vitamininin tipik diyet alımları, kemik mineral yoğunluğunu iyileştirmek ve kırık riskini azaltmak için gereken seviyelerin altında olabilir. Bu nedenle maydanoz gibi yiyecekleri yemek kemik sağlığına fayda sağlayabilir. Maydanoz, optimal kemik sağlığı için gerekli bir besin olan K vitamini açısından zengindir. Bu besinden yüksek yiyecekler yemek, kırık riskinin azalması ve kemik mineral yoğunluğunun artmasıyla bağlantılıdır.

Kanserle savaşan maddeler içerir. Maydanoz, antikanser etkileri olabilecek bitki bileşikleri içerir. Oksidatif stres (antioksidanlar ve serbest radikal seviyelerindeki dengesizlik ile karakterize bir durum), kanser de dahil olmak üzere bazı kronik hastalıkların gelişimi ile ilişkilidir. Maydanoz, vücudunuzdaki oksidatif stresi azaltan ve belirli kanser riskinizi azaltabilen flavonoid antioksidanlar ve C vitamini açısından özellikle zengindir. Örneğin, yüksek diyet flavonoid alımı, kolon kanseri riskini %30'a kadar azaltabilir. Ek olarak, maydanozdaki mirisetin ve apigenin gibi belirli flavonoidlerin alt grupları, test tüpü ve hayvan çalışmalarında antikanser aktivite göstermiştir. Ayrıca, C vitamini açısından zengin yiyecekler yemek de kanser riskinizi azaltabilir. 1/2 fincan (30 gram) maydanoz, bu besin için RDI'nin %53'ünü sağlar. Bir çalışma, C vitaminini günde 100 mg artırmanın genel kanser riskini %7 oranında azalttığını buldu. Ayrıca diyetteki C vitaminini günde 150 mg artırmak prostat kanseri riskini %21'e kadar azaltabilir. Özetle, maydanoz, kanserle mücadelede fayda sağlayabilecek flavonoidler ve C vitamini gibi çeşitli antioksidanlar içerir.

Maydanoz, gözleri koruyan besinler açısından zengindir. Lutein, beta karoten ve zeaksantin, göz ve diş sağlığını korumaya yardımcı olan üç karotenoiddir. Karotenoidler, güçlü antioksidan aktiviteye sahip bitkilerde bulunan pigmentlerdir. Lutein ve zeaksantin, tedavi edilemez bir göz hastalığı ve dünya çapında önde gelen körlük nedeni olan yaşa bağlı makula dejenerasyonunu (AMD) önleyebilir. Aslında, lutein ve zeaksantin açısından zengin yiyecekler yemek, geç AMD riskini %26'ya kadar azaltabilir. Beta karoten göz sağlığını destekleyen bir diğer karotenoiddir. Bu karotenoid vücudunuzda A vitaminine dönüştürülebilir. Beta karotenin bu dönüşümü, maydanozun neden A vitamini açısından çok zengin olduğunu açıklar. 1/2 fincan (30 gram) taze doğranmış yaprak, bu vitamin için günlük ihtiyacınızın %108'ini sağlar. Maydanoz, lutein, zeaksantin ve beta karoten, göz sağlığını koruyan ve AMD gibi yaşa bağlı bazı göz rahatsızlıkları riskinizi azaltabilen bitki bileşikleri içerir.

Maydanoz, kalp sağlığına iyi gelebilen bir bitkidir. Örneğin, günlük ihtiyacın %11'ini sağlayan 1/2 fincan (30 gram) ile iyi bir B vitamini folatı kaynağıdır. Diyet folatının yüksek alımı, belirli popülasyonlarda kalp hastalığı riskini azaltabilir. 58.000'den fazla kişide yapılan büyük bir araştırma, en yüksek folat alımının %38 oranında daha düşük kalp hastalığı riski ile ilişkili olduğunu buldu. Bazı uzmanlar, folatın amino asit homosistein düzeylerini düşürerek kalp sağlığına fayda sağladığını varsayıyorlar. Bazı çalışmalarda yüksek homosistein seviyeleri daha yüksek kalp hastalığı riski ile ilişkilendirilmiştir. Homosistein, atardamarlarınızın yapısını ve işlevini değiştirerek kalp sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bununla birlikte, bu amino asit ile kalp hastalığı arasındaki bağlantı halen net değildir. Maydanoz, kalbi koruyan ve kalp hastalığı riskinizi azaltabilen bir B vitamini olan folat açısından zengindir.

Maydanoz antibakteriyel faydalara sahip olabilir. Maydanoz ekstraktının antibakteriyel özelliklere sahip olduğu bazı çalışmalarda gösterilmiştir. Yine de bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Maydanoz bağışıklık sistemini güçlendirir. İçindeki A, C, K vitaminleri bağışıklığı desteklemektedir.

Ödem yani vücutta fazla sıvı birikmesi, herkesin en büyük sorunlarından biridir. Maydanoz aynı zamanda ödem atmaya yardım etmektedir.

Araştırmalara göre maydanoz diyabetli kişilerde kan şekeri düzeyini düşürebilir.

Maydanozun idrar söktürücü özelliği bulunmaktadır. Böbrek taşı gibi sorunlarda faydalı olabilmektedir.

Maydanoz diş ve diş etlerini korumakta, ağız kokusunu gidermektedir.

Ciddi bir hastalık nedeni yoksa mide bulantısına karşı iyi gelir ve gaz gidericidir.

Maydanoz cildi tazeler, gençleştirir, güzelleştirir. Bu etkisini vücuttan zararlı kimyasal maddeleri uzaklaştırarak göstermektedir.

MAYDANOZ SUYU ZAYIFLATIR MI?

Pek çok detoks programında maydanoz suyu da yer alır. Ancak çok miktarda maydanoz tüketilirse, vücuttan çok miktarda sıvı atılır. Aşırı miktarda maydanoz suyu içmek, sıvı kaybına neden olabilir fakat kalori açığı oluşturulmadığı sürece yağ kaybını desteklemez. Bu nedenle mutlaka bir beslenme ve diyet uzmanı ile diyet planı takip edilmelidir.

MAYDANOZ KÜRÜ NE İŞE YARAR? MAYDANOZ SUYU NE İŞE YARAR?

Maydanoz detoksu, vücuttaki ödemin atılmasına fayda sağlar. İhtiyaca göre maydanoz limon kürü de yapılabilir. Ancak çok miktarda tüketilmemesi gerekir. Maydanoz kürü ihtiyacına beslenme ve diyet uzmanı gereken tahliller yapıldıktan sonra karar verir.

MAYDANOZ SUYU NASIL YAPILIR?

Maydanoz kürü için tarif şu şekilde hazırlanabilir. Taze maydanoz yaprakları ve bir limonun kabukları 2 bardak suyun içine konulur. 2 dakika kaynatıldıktan sonra demlemeye bırakılır. 5 dakika demleme sonrasında süzülüp içilir. Maydanoz suyu içenler genellikle kilo verdiğini belirtir. Ancak kilo vermek sadece bu tür kürlerle değil, sağlıklı beslenme ve egzersiz düzeniyle gerçekleşir. Bu tarifi düşük tansiyon problemi yaşayanlar, emzirenler ve anne adaylarının uygulaması uygun değildir.

HAMİLELİKTE MAYDANOZ YENİR Mİ?

Pek çok kişi “Hamilelikte maydanoz düşüğe sebep olur mu?” sorusunun yanıtını aramaktadır. Bu, bilimsel açıdan dayanağı olmayan bir bilgidir.  Aşırıya kaçılmadan maydanoz tüketilmesinde bir sakınca görülmemektedir.

MAYDANOZ KALORİ AÇISINDAN NASIL BİR BESİNDİR?

Maydanoz kalorisi düşük bir besindir. Maydanozun 100 gramında 36 kalori vardır. Bu nedenle diyetlerde rahatlıkla tüketilebilmektedir.

MAYDANOZ NASIL TÜKETİLİR?

Maydanoz pek çok yiyecekle birlikte ya da tek başına tüketilebilir. Maydanoz köfte, salata, yemeklere garnitür olarak da kullanılarak rahatlıkla tüketilebilmektedir. Et yemeklerine de yakışan maydanoz, çay olarak da içilebilir.

MAYDANOZ SUYU ADET SÖKTÜRÜCÜ OLARAK KULLANILIR MI?

Bu tür uygulamalar, hekime sormadan yapılmamalıdır. Ancak, herhangi bir kadın hastalığı bulunmuyorsa regl öncesinde içilmesinin adet söktürücü etkisi olduğu bilinir. Aynı şekilde karaciğer yağlanması için maydanoz kürü kullananlar da vardır. Ancak bu tür bitkisel yöntemler hekime danışarak uygulanmalıdır.

MAYDANOZUN ZARARLARI NELERDİR?

Her besinde olduğu gibi maydanoz da gereğinden fazla tüketilirse bazı sorunlara neden olabilir. Örneğin fazla maydanoz alerji, cilt döküntüleri gibi sorunlar oluşturabilir. Kan şekeri seviyesi düşebilir. Kan pıhtılaşması yavaşlayabilir.

MAYDANOZ NASIL SAKLANIR?

Taze maydanozu taze biçimde bozulmadan saklamak için saplarından koparmak gerekir. Bir kavanozu yarısına kadar suyla doldurun ve sap kısımları suya gelecek şekilde maydanozları kavanoza yerleştirin. Eğer bu yöntemi uygulayamıyorsanız, plastik bir torba içinde saklamak uygun olur. Maydanozu kavanozda saklayanlar, iki üç günde bir kavanozdaki suyu değiştirmeli ve maydanozlar içinde renk değiştirenler atılmalıdır. Kurutulmuş maydanoz da hava geçirmez bir kapta, serin ve karanlık ortamda 6-12 ay arasında saklanabilir.

MAYDANOZ EN ÇOK HANGİ BESİNLERLE YAKIŞIR

Taze kıyılmış maydanoz baharatlı, hoş bir tada sahiptir. Fırın patates, barbunya, tavuk ve hindili yemeklere, yumurtalı yiyeceklere, salatalara çok yakışır. En sevilen taze sıkılmış meyve suyuna, normal suya katılabilir.

MAYDANOZ EMZİRME DÖNEMİNDE TÜKETİLMELİ Mİ?

Adaçayı ve maydanoz kapsülleri içeren oral kapsüllerin süt akışını azalttığı söylenmektedir ancak bilimsel olarak geçerli hiçbir klinik çalışma bu kullanımı desteklememektedir.

Kaynak: https://www.memorial.com.tr/