Mutsuzsanız aman dikkat!

Havaların soğumasıyla birlikte güneşli günlere artık veda ediyoruz. En büyük D vitamini kaynağı olan güneş ışınlarının kişileri depresyondan korumaya yardımcı olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut, D vitamini eksikliğinin birçok hastalık riskini artırdığını belirtti.

Gıdalarla alınan D vitamini, vücutta bulunan toplam D vitamininin yüzde 10’unu teşkil ediyor. Yumurta sarısı, dana karaciğeri ve balık yağının bilinen en iyi D vitamini kaynakları olduğunu belirten İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut, vücutta bulunan D vitamininin yüzde 90’ının güneş ışınları etkisiyle ciltte sentezlendiğini ifade etti.

D vitamini eksikliği birçok hastalık riskini artırıyor

Vücudun ihtiyacı olan D vitaminin büyük çoğunluğu güneş ışınlarından alınıyor. Kış aylarının yaklaşmasıyla güneşli havalara veda edilen şu günlerde, kanda bulunan D vitamini düzeyine dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut, “D vitamini yetersizliği ile birçok hastalık riski artışı arasında bağlantı bulunuyor. Örneğin; kanser, kardiyovasküler hastalıklar, osteoartrit ve oto immün hastalıklar hatta tip-2 diyabet ve depresyon D vitamini eksikliği ile bağlantılıdır. Güneş ışınlarının kişiyi depresyondan koruduğu araştırmalarla belirlenmiştir. Güneş ışınları beyin tarafından salgılanan melatonini azaltıcı, mutluluk hormonu diye bilinen seratonini artırıcı etki yapmaktadır” diyerek D vitamini konusunda önemle uyardı.

Yaşlılar, yüzde 75 daha az üretiyor

D vitamini düzeyi; güneş ışığına maruziyet, yaşanılan bölgenin deniz seviyesinden yüksekliği, derideki pigmentasyon yoğunluğu, yaş ve beslenme ile alınan D vitamini miktarına göre değişim gösteriyor. Yaşam şekli, yaş, ırk ve diğer faktörler D vitamini için risk oluşturuyor. Yapılan bir araştırmaya göre Amerika ve Avrupa’da 65 yaş üzeri kişilerin yüzde 40-100’ü arasında D vitamini yetersizliği olduğunun tahmin edildiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut, “Düşük D vitamini seviyesi ile demans ve diğer bilişsel hastalıklar birlikte bulunmuştur. Yapılan klinik çalışmalarda, yaşlılar düzenli olarak güneşe maruz kalsalar da onların derilerinin D vitaminini gençlerden yüzde 75 daha az ürettiği saptanmıştır. Ayrıca, sayısız çalışma vitamin D eksikliği ile obezite arasında bağlantı olduğunu göstermektedir.” şeklinde konuştu.

Yorgunluk ve halsizlik varsa dikkat

Sindirim sistemi hastalığı olanlarda, örneğin; Crohn’s, çölyak ve diğer bağırsak hastalıklarında düşük D vitamini seviyeleri ile karşılaşılıyor. Bu hastalıklar, besin kaynaklarından alınan D vitamininin zor emilmesine neden oluyor. Eğer D vitamini eksikliği varsa kas, kemik ağrıları, yorgunluk, halsizlik ve depresyon görülebildiğini belirten Dr. Özkarabulut, “Çocuklarda en bilinen belirtisi bacak eğriliği şeklinde ortaya çıkan raşitizm hastalığıdır. Yetişkinlerde ise kolay kemik kırılması ile ortaya çıkan osteomalasiadır. Standart D vitamini eksikliğinin tedavisi takviye verilmesi şeklindedir. Doğru yiyeceklerin verilmesine rağmen, çoğu bilim insanı gıdalarla eksikliğin giderilemeyeceğini düşünmekte.” diyerek, D vitamininin fazla alındığı takdirde zehirlenmeye yol açabileceğini; uzun süre güneşte kalmanın da deri kanseri riskini artırdığını ifade etti.