Muş'un tarihi? Muş'a hangi devletler hükmetti? Muş'un ismi nereden geliyor?
Ülkemizin Güney Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Muş'un insanlığın ilk dönemlerine uzanan bir tarihi bulunmakta. Urartular'dan Sasani'lere uzanan birçok devletin hüküm sürdüğü Muş'un tarihi merak ediliyor. Peki Muş ismi nereden geliyor? Muş'a hangi devletler hüküm sürdü? Muş'un ilk çağdaki önemi ve konumu nedir? İşte detaylar...
Muş’un ilk çağ tarihi Urartu Devleti ile başlar. Doğu Anadolu’nun yüksek düzlüklerinde yaklaşık M.Ö. 2 bin yıllarına uzanan bir tarihi olduğu bilinmektedir. Ancak bu yerleşmeler yeterince gün ışığına çıkarılmadığı için Urartu Devleti’nin atası bilinmemektedir.
MUŞ’UN TARİHTEKİ ÖNEMİ
Yapılan arkeolojik çalışmalar sonucunda Muş tarihine ait en eski izler Urartular dönemine uzanmaktadır. Urartu Devleti, Muş ve çevresinde önemli yerleşim alanları kurmuş ve bölgeyi kültürel ve ticari anlamda geliştirmişlerdir.
Urartu Devleti, M.Ö. 8’inci yüzyılda tüm Doğu Anadolu Bölgesine hâkim oldu. 1’inci Argişti’den (MÖ. 786-764) sonra yerine geçen oğlu II. Sarduri’nin dönemi (MÖ. 764-735) Urartu Devletinin zirvesi olarak düşünülmektedir. 1965 yılında Muş’un Varto ilçesinde bulunan Kayalıdere mevkiinde bulunan Urartu Kalesi 2’nci Sarduri dönemine aittir.
Urartu Devleti için konumundan kaynaklı önemli bir şehir olan Muş, devletin önemli batı yolunun üzerinde bulunuyordu. Devletin başkenti olan Tuşpa’dan batıya giden yol Malazgirt Ovasını geçtikten sonra Murat Irmağı vadisi boyunca Varto’nun güneyinden Muş Ovasına varıyor. Buradan batıya yöneliyor, Bingöl üstünden Elazığ-Malatya yolu ile de Orta Anadolu ve Kuzey Suriye’ye uzanıyordu.
Muş tarih boyunca Medler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar ve Türk boyları gibi birçok devletin hakimiyeti altına girdi. Özellikle Müslüman Türklerin bölgeyi fethetmesi ile İslam kültürü bölgede yaygınlık kazanmıştır.
Muş günümüzde ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan, zengin tarihi mirasları ile ön plana çıkan bir şehirdir. Birçok tarihi eseri içerisinde barındıran Muş’un tarihi yapılan arkeolojik kazılar ile gün yüzüne çıkarılmaya devam ediyor.
MUŞ İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Muş’un ismi ile ilgili çeşitli rivayetler vardır. Bunlardan bir, Muş’un Süryani dilinde suyu bol anlamına gelen ‘Muşa’ yada şehri kuran ‘Muşet’ isimli kişinin adı verildiği düşünülmektedir. Araplar ise Muş’a Tarun ismini takmışlardır
MUŞ’UN NEYİ MEŞHUR?
Zengin tarihi ile ön plana çıkan Muş’un üzümü, Valikanlı peyniri, lalesi ve kilimleri meşhurdur.
