Milyonları emekli edecek gelişme açıklandı: Bir yıllık prim verilecek

Türkiye'de uzun bir süredir tartışılan EYT yasası sonunda kabul edildi ve emeklilik yolunu 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar ve bu tarih öncesine çekilebilenler için borçlanma imkanıyla açtı.

Bu düzenlemeyle birlikte yaş şartı ortadan kalkarken, emeklilik için prim ve yıl şartını tamamlamak yeterli kabul edildi. Bu önemli adım, milyonlarca insanın umutla beklediği bir gelişme oldu. EYT yasasının kabul edilmesinin ardından, staj ve çıraklık yapanlar da umutlanmaya başladı. Mevcut düzenlemelere göre, staj veya çıraklık süreleri için sağlık ve iş kazası sigortası primi ödeniyor. Ancak, bu sürelerde ödenmeyen emeklilik primleri nedeniyle staj veya çıraklık süreleri emeklilik hesaplamalarında dikkate alınmıyor.

Bu durumda da istisnalar bulunuyor. Avukatlar, sigortalı olmadan ilk 6 ayı mahkemelerde, kalan 6 ayı da avukat yanında geçirmek suretiyle toplam 1 yıllık staj sürelerini borçlanabiliyorlar. Ayrıca, staj yapan anneler için de ayrıcalıklar bulunuyor. Anneler, staj veya çıraklık sonrası doğan çocukları için borçlanma yapma imkanına sahiptir.

Son günlerde eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in yaptığı bir açıklama, çıraklık yapanları heyecanlandırdı. Bilgin, "Staj bir mağduriyet değildir. Stajyerlerle hiç kimse bir iş akdi yapmamaktadır. Dolayısıyla, onların emeklilik primleri ödenmemektedir. Bu nedenle mağduriyetten bahsedilemez. Ancak çıraklık farklı bir durumdur. Bu nedenle çıraklıkla ilgili çalışmalarımız bulunmaktadır." şeklinde konuşmuştu.

Bu açıklama, çıraklık sürelerinin emeklilik hesaplamalarında dikkate alınması için düzenleme çalışmalarının olduğunu gösteriyor. Eğer beklenen düzenleme gerçekleşirse, çıraklık dönemlerinin sigorta süresi olarak kabul edilmesi için borçlanma yapmak yeterli olacaktır.

Çıraklık süresi içerisinde sigorta girişi olanlar, bu dönemleri borçlanarak uzunvadeli sigorta kollarında geçirilmiş sayılabilecek ve işe başlangıç tarihlerini öne çekebileceklerdir. Bu şekilde çıraklık yapanların işe başlama tarihleri geriye çekilecektir. Çıraklık sürelerinin emeklilik sürecine dahil edilmesi, gençlerin daha erken yaşlarda emekli olma imkanını artırarak gelecekleri için daha güvenceli bir emeklilik imkanı sağlayacaktır.

Meclis; memurların ve emeklilerin Temmuz zammını artıran torba teklifi yasalaştırarak tatile girerken, açıldığında da milyonlara emeklilik müjdesini içeren düzenlemeyi ele alacak. Peki bu torbada kimler olacak? İşte detayları…

KAPSAMA GİRECEKLER
Emeklilik reformu kapsamında atılacak ilk adımlardan biri Bağ-Kur'lular için olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, küçük esnaf ve çiftçiler dahil 1 milyon Bağ-Kur'lunun prim gün şartını 9000'den 7200'e çekecek çalışmayı tamamlayacak. Burada ilk olarak düzenlemenin kapsamı belirlenecek. Öncelikle küçük esnaf tespiti yapılacak. Bu kapsamda iş yerinde çalışan işçi sayısı ile basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf esnaf olma gibi çeşitli alternatifler üzerinde değerlendirmeler sürüyor.

HEMEN EMEKLİLİK
Ayrıca tarih kriteri de belirlenecek. Yapılacak düzenlemenin tüm süreleri kapsayıp kapsamayacağı belirlenecek. Geçtiğimiz Mart ayında yürürlüğe giren EYT yasası ile 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırıldı. EYT'lilerden Bağ-Kur'lu kadınlar 20 yılı (7200 gün), erkekler ise 25 tam yılı (9000 gün) tamamladığında emekli olabiliyor. Eğer yeni düzenleme tüm süreleri kapsarsa, Bağ-Kur reformu kapsamına giren EYT'li erkek sigortalıların da yaşlılık aylığına hak kazanma koşulu 7200 güne inecek. Böylece kadın ve erkek sigortalılar eşitlenecek. 9000 günü tamamlayamayan EYT'li erkek esnafa erken emeklilik yolu açılacak. 7200 gün tamamlanır tamamlanmaz emekli olunabilecek.

8 EYLÜL 1999'DAN SONRA SİGORTALI OLANLAR
Yapılacak düzenleme, 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olan ve reform kapsamına giren Bağ-Kur'lularda ise hem kadınların hem erkeklerin prim gün şartını 1800 gün azaltacak. 7200 prim gününü tamamlayanlar sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaşı (9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arası başlangıçta kadınlarda 58, erkeklerde 60, sonrasında 65'e varan) sağlıyorsa hemen emekli olabilecek.

17 BİN TL DESTEK
Emeklilik için bir diğer reform da kadınlar için yapılacak. Ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerinin 3'te 1'ini devletin karşılayacağı modelin deEkim'de Meclis'e sunulacak torba tasarı ile hayata geçirilmesi bekleniyor. Yapılacak düzenleme ile isteğe bağlı sigorta için SGK'ya başvuran kadınlara prim desteğiverilecek. İsteğe bağlı sigorta ile emeklilik için her ay en az brüt asgari ücretin yüzde 32'si oranında prim yatırılırken, yürürlükteki asgari ücrete göre aylık 4 bin 292 lira 52 kuruş olan bu ödemenin bin 430 lira 84 kuruşunu devlet yatıracak. Ev kadınları aylık 4 bin 292 lira 52 kuruş yerine 2 bin 861 lira 68 kuruş prim ödeyerek emekli olabilecek. Mevcut tutar üzerinden devlet ev kadınlarına yıllık 17 bin 170 lira destek sağlamış olacak. Üstelik asgari ücret arttıkça prim desteği de yükselecek.

YAŞ DİKKATE ALINACAK
Emeklilik reformu kapsamında bir düzenleme de 'yaş' için olacak. Emeklilik yaşının özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilmesi planlanıyor. Seçim beyannamesinde yer alan bu düzenlemenin detayları merak edilirken,Meclis'e Ekim ayında sunulacak torba tasarıda yer alıp almayacağı da heyecanla bekleniyor. Burada, ağır işlerde uygulanan yıpranma payı sistemine benzer bir model konuşuluyor. Bu modelin hayata geçirilmesiyle, çocuk sayısına göre emeklilik yaşı esnetilebilecek. Annelere çocuk sayısına göre prim eklenip, yaş şartından da indirim yapılabilecek.

MEMUR DA KAPSAMDA
Ekim'de görüşülecek torba yasa teklifindeki maddelerden birinin de memurlara yönelik olması bekleniyor. Bu maddeyle, 1'inci dereceye gelen tüm kamu görevlilerinin 3600 göstergeden yararlanmasının yolu açılacak. 3600 ek gösterge düzenlemesi 15 Ocak'ta yürürlüğe girmişti. Bu yasanın dışında kalan memur, şef, tekniker, veri hazırlama kontrol işletmeni ve diğer birinci dereceye gelen bütün kam görevlileri yeni düzenlemeyle 3600 ek göstergeden yaralanabilecek. Bu düzenleme memurların emekli ikramiyelerini ve emekli aylıklarını yükseltecek.