Medya kuruluşları kapanmanın eşiğinde

Koronavirüs salgını, döviz krizi, enerji ve akaryakıt fiyatlarındaki artış gibi birbiri ardına yaşanan krizler, medya kuruluşlarını kapanmanın eşiğine getirdi. 

Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Başkanı Nuri Kolaylı tarafından, medya sektörünün içinde bulunduğu darboğaza dikkat çekmek amacıyla yapılan yazılı açıklamada, krizden çıkış için alınması gereken önlemler bir bir sıralandı. 

Yaşanan krizlerin yüzlerce yerel medya kuruluşunun kapanmasına, binlerce medya çalışanının işsiz kalmasına yol açabilecek büyüklükte olduğuna dikkat çekilen açıklamada, gazete okuma oranlarının düştüğü, gazete maliyetlerini oluşturan kâğıt, kalıp, mürekkep başta olmak üzere tüm malzeme fiyatlarının döviz cinsinden fiyatlarının arttığı, SGK ve vergi giderlerinin dayanılmaz hal aldığı vurgulandı. 

Bu sorunların üstüne döviz kurlarında yaşanan artışın girdi maliyetlerini katladığı, aynı paralelde akaryakıt ve enerji giderlerinin de arttığına dikkat çekilen açıklamada, zaman geçirilmeden alınması ve belli bir eylem planı çerçevesinde yaşama geçirilmesi gereken önlemler şöyle sıralandı: 

1) Basın İlan Kurumu resmi ilanları yerel gazeteler için yaşamsal önem taşıyor. Ancak, Hükümet kanadının 12 temsilcisi atanmadığından, Basın İlan Kurumu Genel Kurulu yaklaşık bir yıldır toplanamıyor. Genel Kurul en kısa sürede toplanmalıdır. Genel kurulun toplanamaması halinde de, hak kaybı yaşanmaması için yeni fiyat tarifesini BİK yönetim kurulu belirlemeli ve Cumhurbaşkanlığına sunmalıdır.  

Artış kararı verilirken, dolar artışı ve enflasyon oranı dikkate alınarak fiyat yükseltilmeli, yeni fiyatlar yılbaşı itibariyle uygulanmalıdır. Bu konuda önerimiz, resmi ilan fiyat tarifesi sütun santim fiyatının satış sayısı 50 binin altındaki gazeteler için en az 30 TL olması, satışı 50 binin üzerinde olan gazeteler için de bunun paralelinde fiyat belirlenmelidir. 

2) Acil önlemler kapsamında başta gazete kâğıdı olmak üzere sektörde kullanılan tüm sarf malzemelerinde KDV sıfırlanmalı, uzun vadede Türkiye kâğıtta dışa bağımlılıktan kurtulmalı ve SEKA gibi kâğıt fabrikaları yeniden kurulmalı. 

3) Medya sektöründe faaliyet gösteren gazete, televizyon, radyo ve kurumsal internet haber siteleri için kamu bankalarınca “kredi” sağlanmalı. Medya kuruluşlarına banka sicil durumuna bakılmaksızın faizsiz kredi verilmelidir. Ayrıca KOSGEB, İŞKUR veya Hazine tarafından zor durumdaki medya kuruluşlarına hibe verilmelidir. 

4) Medya kuruluşlarının birikmiş SGK ile diğer vergilerinde indirim yapılmalı, indirim sonrası hesaplanacak borç taksitlendirilmeli.  

5) Gazete, televizyon, radyo ve kurumsal internet haber sitelerinde görev yapan basın çalışanlarına ve diğer basın kartı sahibi gazetecilere faizsiz kredi verilmeli. 

6) Yargı Paketi kapsamında TBMM’de yapılan değişiklik geri alınmalı, icra ve iflas ilanlarının eskiden olduğu gibi tam kapsamlı yayınlanması ve icra müdürlerinin keyfiyetine bırakılmaması için Adalet Bakanlığınca genelge yayınlanmalı ve ardından yasal düzenleme yapılmalı.  

7) Televizyon kuruluşlarından alınan uydu bedellerinde indirim yapılarak TL’ye çevrilmeli, taksitlendirilmeli, RTÜK payları düşürülerek, bir süre alınmamalı. Zorunlu yayınlanan kamu spotları ücretlendirilmeli. 

8) Yerel basın kuruluşları, belediyeler ve kamu kurumları tarafından ilan ve reklamlarla desteklenmeli; THY, Vakıfbank, Ziraat bankası ve kamu ilanları yerel medyaya yönlendirilmeli, ayrıca bakanlıklar ücretli Kamu Spotu ve zorunlu yayın desteği vermeli. Bu kapsamda, yerel yönetimlerin meclis tutanaklarının tüm il ve ilçelerde yerel gazetelerde yayınlanması sağlanmalı. 

9) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde yer alan tasarruf tedbirleri kapsamında kamu kurumlarına getirilen yerel basına abone olunmama uygulamasına son verilmeli, reklam ve ilan verme kısıtlaması kaldırılmalıdır.