Konyalı uzman açıkladı! Öz güven eksikliği yaşamı etkiliyor

Özgüvenin, çocukların kendi dünyasında önemli olgu olması nedeniyle, özgüven eksikliğinin ortadan kaldırılmaması çocuğun hayatında büyük sorunlara yol açmaya sebep olabiliyor. 

Çok utangaç, hakkını arayamayan, arkadaş edinmekte zorlanan, hayır diyemeyen, ona vurana tepkisiz kalan çocuklarda öz güven sorununun olduğunu açıklayan Çocuk Terapisti ve Ebeveyn Danışmanı Esma Kahraman, “ Ebeveynler çocuklarının hayatını aşırı kolaylaştırabiliyorlar. Bu durum iyi gibi gözükse de uzun vadede çocukların özgüven anlamında sorunlar yaşamasına neden olabiliyor.  Örneğin, çocuk bir sorun yaşadığı zaman onun adına sorunu hemen çözmemek, müdahale etmemek gerekiyor. Öncesinde ona bu sorunu çözmek için ne yapabilirsin diyerek çözüm üretmesine teşvik etmek, ipuçları vermek daha doğru olur. Çünkü biz hayatını kolaylaştırdığımızda, yaşına uygun sorumluluklar vermediğimizde, belli düzeyde yapacağı şeyleri öğretmediğimizde çocuk çıkmazda hissedebiliyor ya da sorunu nasıl çözmesi gerektiğini bilemiyor. Bunun yanında hakaret etmek, eleştirmek, çok utangaç, çekingen gibi etiketlemelerde bulunmak ve sürekli hayır diyerek hayatı keşfetmesini engellemek özgüven eksikliğine neden olabiliyor” şeklinde konuştu. 

“ÇOCUĞA SÜREKLİ HAYIR DEMEK İYİ BİR YÖNE SEVK ETMİYOR” 

Çocuğa sürekli hayır demenin çocuklarda inatçılık ve öfke sorununa yol açtığını ileri süren Çocuk Terapisti Esma Kahraman, “Çocuk kendi benliğini ortaya koymaya başladığı yaşlarda hem merak duygusunun artması hem de dünyayı keşfetme arzusu nedeniyle istemediğimiz davranışlarda bulunabiliyorlar.  Örneğin ne dersek tersini yapabilirler, dokunma dediğimiz yere özellikle dokunabilirler. Bu durumda da sürekli hayır yapma denildiğinde onu engellemiş, sürekli yasak koymuş oluyoruz. Bu da çocukta iyi bir yöne sevk etmiyor. Çünkü sürekli müdahale var ve çocuk ne yapması gerektiğini ne yapmaması gerektiğini ayırt edemiyor. Onun yerine yapması gerektiği şeyleri söylemek, olumsuz cümle yerine olumlusunu kullanmak daha işlevseldir. Örneğin yüksek sesle konuşma yerine alçak sesle konuş, koşma yerine yavaş yürü gibi. Tabii ki çocukların hayatında bir sınır olması da gerekiyor. Çocuğun güvenliği, sağlığı söz konusu olduğunda hayır dediğimiz noktalar da olmalı. Çocuğun hayatındaki sınırı bir evin duvarları gibi düşünebiliriz. Çocuğu güvende hissettiren bir duvar” ifadelerini kullandı. 

“ÖZ GÜVEN OLUŞUMU ÇOK KÜÇÜK YAŞLARDA BAŞLIYOR” 

Çocuklarda öz güvenin çok küçük yaşlarda başladığını aktaran Esma Kahraman, “Özgüven 2 yaşlardan itibaren başlıyor diyebiliriz. Çünkü 2 yaş gelişimsel açıdan baktığımız zaman çocuğun ebeveyninin bir uzvu olmadığını, ayrı ve bağımsız bir birey olduğunu fark ettiği bir dönem. Çocuk kendi benliğini oluşturmaya çalışıyor. Hatta 2 yaş sendromu diye bir kavramda var. Çocuk beliğini oluşturmaya çalıştığı için hayır deme, itiraz etme dönemlerine giriyor. Bu da demek oluyor ki ‘bende bu dünyada varım, benim de kararlarım var’ demek istiyor. O yüzden ailenin bu kısımlarda çok inatlaşmaması gerekiyor.  Bu nokta da özgüvenini beslemesi için ona yapabileceği görevler vermek ve yaptığı küçük işlerde başarısını takdir etmek gerekiyor” diye konuştu.

4 yaşına basan çocukların kendi ihtiyaçlarını karşılaması gerektiğini savunan Kahraman, çocukların yaşına göre yapabilecek bazı sorumlulukları şu şekilde sıraladı: 
1) 4 yaşına gelen bir çocuk kendi yatağında uyumalı

2) Yemeğini tek başına yemeli 

3) Tuvalet ve kişisel temizliğini kendi yapmalı                                                                                      

4) Kıyafetini, ayakkabısını kendi giyip çıkarmalı                                                                                    

5) Yaşına uygun ev işlerinde yardımcı olmasını sağlanmalı                                                               
6) Oyuncaklarını kendi toplamalı 

EBEVEYNLER ÇOCUĞUNUN ÖZ GÜVENİNİN OLUŞMASINDA NELER YAPABİLİRLER? 

Çocuklarda öz güven gelişiminde ebeveynlerin davranışlarının öneme sahip olduğunu vurgulayan Kahraman, “ Çocuk, ne kadar küçükte olsa onu eleştirmeden, sözünü kesmeden onum da bir birey olduğunu unutmadan göz teması kurarak konuşmalıyız. Onun dışında sorunlarını hemen onun adına çözmemek. Çözmeleri için cesaretlendirmek, teşvik etmek sonucunda takdir etmek gerekir. Bunların yanında sosyal ortamlara girmesi için alanlar oluşturmak, o çok çekingendir konuşamaz gibi eleştiri ve etiketlemelerden, başka çocuklarla hatta kardeşiyle bile kıyaslamaktan kaçınmalıyız” dedi. 

“ÖZ GÜVEN OLUŞUMUNDA EN BÜYÜK ROL SEVGİ” 

Çocuğun öz güven ve öz saygısında sevginin önemli role sahip olduğunu dile getiren Kahraman, “En büyük rol sevgidir.  Hem yetişkin hem çocuk dünyasında insan sevildiğini, kabul görüldüğünü hissettikçe varlığını hisseder. Sevildiğimizi hissetmediğimiz zaman da öz saygımız gelişmez. Evet, çocuk istemediğimiz davranışlar da bulunuyor olabilir, yaramazlık yapıyor olabilir,  özellikle ergenlik döneminde ebeveynleriyle sorunlar yaşayabilir ama her ne olursa olsun ne yaparsa yapsın sevildiğini bilmesi çok önemlidir. Ebeveynler çocuklarının davranışlarına kızabilir ama yaptığı davranış nedeniyle kızdığını,  ne yaparsa yapsın, ebeveynlerin onlara karşı sevgilerinin değişmeyeceğini göstermesi ve bunu hissettirmesi gerekiyor. Bu anlamda da hem çocuğun öz güveni hem öz saygısı daha da gelişecektir” diyerek cümlelerini sonlandırdı.

HABER: AHMET ÖZER 
FOTOĞRAF: EDANUR AKSOY