Hayat kurtaran bağış: Kan ve immün plazma
Koronavirüs sürecinde adını sıkça duyduğumuz immün plazma ve sürekli bir ihtiyaç olan kan… Her ikisini de Kızılay topluyor. Ancak pandemi ve ramazan sebebiyle bağışlar azalınca, stoklar erimeye başladı.
Kan ve immün plazma bağışı… Bu ikili pek çok hayat kurtarıyor. Koronavirüsle mücadele süreci kan ve immün plazma bağışının aslında ne kadar önemli olduğunu ortaya koydu. Ne var ki COVID-19 ve ramazan ayının etkisiyle bağışlar azalmaya, stoklar tükenmeye başladı. Oysa bunlara ihtiyacı olan sayısız hasta bulunuyor.
Sadece 15 dakika süren basit bir işlemle alınan bir ünite kan, üç hayat kurtarıyor. Trafik kazalarında yaralananlardan ameliyata girenlere kadar pek çok hasta acil kana ihtiyaç duyuyor. Türkiye çapındaki bin 300’den fazla hastanenin kan ihtiyacını Kızılay karşılıyor. Bunun için Türkiye’nin 300 noktasında 3 bin 700’ü aşkın personelle hizmet veriyor.
İmmün plazma, COVID-19’u geçirenlerden alınıyor
İmmün plazma tedavisi, koronavirüs sürecinde adını sıkça duyduğumuz bir yöntem. COVID-19 tedavisinde kullanılan immün plazma bağışı için de tek adres Kızılay… Koronavirüsü atlatan kişilerden elde edilen bir ünite immün plazma bağışıyla 8 hasta sağlığına kavuşabiliyor.
Kızılay, 7 Nisan 2020’den bu yana toplam 59 bin 309 plazma bağışı aldı. Alınan immün plazmalardan elde edilen 134 bin 22 ünite bileşen 611 hastaneye gönderilerek hastalara şifa oldu.
Alo 168 veya “kanver.org”
Kan ya da immün plazma bağışı yapmak isteyenlerin izlemesi gereken yol basit. Kızılay’ın kan bağış noktalarını öğrenmek için 168 numaralı çağrı merkezini aramak bir seçenek. Diğer bir yol ise “kanver.org” sitesinden online randevu almak.
Kan bağışı noktalarında donörler için maske ve sosyal mesafe kurallarına titizlikle uyulduğu gibi son derece hijyenik bir ortam sağlanıyor. Kan ve plazma bağışı yapmak isteyenlere her türlü kolaylık da getirildi. Bağış yapmak isteyenler, hafta sonları ve akşam 19.00’dan sonrası için alınan sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutuluyor. Yine ramazan ayı boyunca kan bağış ekipleri, iftar ve sahur saatlerini dikkate alarak hizmet veriyor.
Kan bağışı için gerekli şartlar
Kan bağışı yapmak isteyenler için belirli kriterler söz konusu. 18-65 yaş aralığında, en az 50 kilo olan her sağlıklı birey kan verebiliyor. Kan bağışı işlemi için öncelikle bir form dolduruluyor. Ardından fiziki muayene yapılıyor. Bağışçı adayının uygunluğu tespit edildikten sonra ise işlem gerçekleştiriliyor. Toplanan kanlar bir dizi kontrolden geçirildikten sonra hastalara veriliyor.
İmmün plazma bağışı için gerekli şartlar
İmmün plazma bağışı biraz daha detaylı. 18-60 yaş arası, tercihen erkekler, gebe kalmamış kadınlar ve kan transfüzyonu (Kan ve kan ürünlerinin damar yoluyla vücuda verilmesi) yapılmamış kişiler bağış yapabiliyor. Bağışçıların COVID-19 tanısı aldığına dair laboratuvar sonucu olması şart. Yine SARS-Cov-2 moleküler test sonucunun “negatif” çıkması şartı da aranıyor.
Bağışçının iyileşmesinin ardından hastanedeyse 14, evdeyse 28 gün geçmiş olması gerekiyor. Bağış yapmak isteyenler, bağışçı sorgulama formunu dolduruyor ve muayene ediliyor. Aferez yöntemiyle (İstenen bileşen alındıktan sonra kanın vücuda geri verilmesi işlemi) alınan bağış 45-60 dakika arasında tamamlanıyor. Laboratuvar testlerinin tamamlanmasının ardından elde edilen immün plazma ihtiyaç sahiplerine veriliyor.
