En Ucuzu Türkşeker'in...

Çuvalı bin lira altında kalması halinde zarar edecek

Yaşanan ekonomik daralma ve yüksek enflasyon tarımsal üretimde girdi maliyetlerini çok yükseltti. Bu artışlar ise gıda fiyatlarının sürekli artmasına neden oldu.

Toz şeker de bu artışlardan nasibini aldı. Şekere bu yıl içerisinde Mart ayında yüzde 31, Haziran ayında da yüzde 36,3 ila yüzde 66,6 oranlarında zam yapılmıştı. Son yapılan 8 zamla birlikte Türkşeker’in 50 kilogramlık çuval fiyatı 750 TL’den, KDV hariç fiyatı 810 TL ye yükseldi.

Sektör yetkilileri, fabrika girdi maliyetlerinin bu kadar yüksek olduğu bu ortamda yapılan bu zammın bile şeker fabrikalarını zarar etmekten kurtaramayacağını ifade ediyor.

Şeker fabrikaları pancar alım fiyatının 1450 TL’ye çıkması, enerji, personel ve nakliye fiyatları hesaplandığında bir kilo şeker fiyatının 20 TL’nin altında olmaması gerektiğini belirtiyor.

Şeker Fabrikalarının özelleştirilmesi ile fabrika sayısı 25 ten 15’e düşen Türkşeker, piyasayı regüle etme özelliğini kaybetti. 

2018 yılına kadar bünyesinde 25 şeker fabrikasını barındıran Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin yıllık şeker üretim kapasitesi 2 milyon 36 bin tondan,  2018 yılında 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesi ile birlikte üretim kapasitesi yıllık 1 milyon 176 bin ton’a, günlük pancar işleme kapasitesi ise 114 bin 200 ton’dan 66 bin ton’a düştü.

Özelleştirilmeden önce, pancardan şeker üreten şirketler içerisinde % 65, toplam tatlandırıcı kapasitesi içinde % 49 paya sahip iken bu oran özelleştirme sonrası yüzde 35’e düştü.

Türkşeker tarafından üretilen şeker oranında yüzde 30’lara kadar düşüş yaşandı. 2021/22 yılında küçük bir toparlanma ile Türkşeker’in 15 şeker fabrikası ile pancar şekeri üretimindeki payı % 35 olarak gerçekleşti.

Türkiye Şeker Fabrikaları özelleştirilen fabrikalar sonrasında piyasayı regüle etme özelliğini kaybetti.

Bir Yıldır Küçük esnafa şeker satışı yapılmıyor

Market işlettiğini söyleyen ve isminin açıklanmasını istemeyen bir esnaf, marketinde şeker satmak için Türkiye Şeker Fabrikalarından şeker alamadığını ifa etti. Ereğli Bahri Dağdaş Şeker Fabrikası’na şeker almak için başvuru yaptığını ancak yetkililerin kendisine şeker satamayacaklarını ifade ettiklerini aktardı.

Fabrika yetkililerinin, şeker satışının şekerleme ve tatlı üreten işletmeler ile paketleme yapan işletmelere kapasite raporu ibraz edildikten sonra yapıldığını, şekerleme ve tatlı üreten işletmenin kapasite raporu yüksek olsa da, ayda 26 tondan fazla şeker almanın mümkün olmadığını ifade eden esnaf, Şeker Fabrikalarının yaklaşık bir yıldır küçük esnafa seker satışı yapmadığını ifade etti.