Edward Bernays Kimdir?
Bernays, Lucky Strike sigara markası, yeşil renk modası ve kadınların bağımsızlık mücadelesi... Birbirinden ayrı dört farklı konu gibi görünse de aslında birbiriyle ilintili, günümüz bakış açısına ta 1920'lerden yön veren bir projenin 4 önemli unsuru: Gelin sigarayla kadınları sosyalleştirip özgürleştirme hedefinin altında nasıl bir ticari amaç güdüldüğüne hep birlikte göz atalım...
1920'ler ve 1930'lar, Amerika Birleşik Devletleri'nde toplumsal ve kültürel değişimlerin hızla yaşandığı yıllardı. Bu dönemde, halkla ilişkiler sektörünün kurucusu olarak kabul edilen Edward Bernays, kadınların bağımsızlık mücadelesinde önemli bir rol oynadı. Bernays, Lucky Strike sigara markası için yaptığı kampanyalarla, kadınların sosyal statüsünü ve moda dünyasını etkileyen çığır açıcı hamlelerde bulundu.
Lucky Strike ve Kadınlar
1920'lerde sigara içmek, toplumda kadınlar için uygun görülmeyen bir davranıştı. Sigara içen kadınlar, toplumun ahlaki ve sosyal normlarına karşı gelmekle suçlanıyordu. Ancak, sigara şirketleri kadınları yeni bir pazar olarak görmeye başlamışlardı ve bu pazarın potansiyelini kullanmak istiyorlardı. Bu noktada, Lucky Strike sigara markası, kadınların sigara içmesini toplumda kabul edilebilir hale getirmek için Edward Bernays ile çalışmaya başladı.
Bernays, kadınların sigara içmesini "özgürlük meşalesi" olarak adlandırdığı bir halkla ilişkiler kampanyası başlattı. 1929 yılında Paskalya Yürüyüşü sırasında, Bernays, bir grup kadını New York'ta sigara içerek yürümeleri için organize etti. Bu olay, medya tarafından geniş bir şekilde yer buldu ve sigara içen kadınlar, bağımsızlık ve özgürlüğün sembolü olarak görülmeye başlandı. Bu kampanya, kadınların sigara içme alışkanlığını artırdı ve sigara satışlarında büyük bir artışa yol açtı.
Yeşil Renk Modası
Lucky Strike sigara paketlerinin yeşil renkte olması, Bernays'in kampanyalarında bir başka önemli faktördü. Ancak, o dönemde yeşil renk, moda dünyasında pek de popüler değildi. Bu durumu değiştirmek isteyen Bernays, yeşil rengi moda dünyasında popüler hale getirmek için çeşitli stratejiler geliştirdi.
Bernays, moda tasarımcıları, iç mimarlar ve mağaza vitrin tasarımcıları ile işbirliği yaparak yeşil rengin kullanımını teşvik etti. Moda dünyasının önde gelen isimleriyle anlaşarak, yeşil rengin yeni sezonun trend rengi olmasını sağladı. Böylece, kadınların yeşil renkteki Lucky Strike sigaralarını taşımaları ve kullanmaları, modaya uygun bir davranış olarak kabul edilmeye başlandı.
Eleştirel Bakış
Edward Bernays’in Lucky Strike kampanyaları, halkla ilişkiler alanında büyük bir başarı olarak kabul edilse de, bu başarıların eleştirel bir gözle değerlendirilmesi önemli. İşte bu kampanyalara dair eleştirel bakış açısıyla değerlendirilebilecek bazı noktalar:
Etik Sorunlar ve Manipülasyon
Bernays’in kampanyaları, halkla ilişkiler ve reklamcılık alanında manipülasyonun etkili bir şekilde kullanılabileceğini gösterdi. Kadınların özgürlük ve bağımsızlık mücadelesini desteklemek amacıyla başlatılan kampanyalar, aslında sigara satışlarını artırmaya yönelik ticari bir stratejiydi. Bu durum, halkla ilişkiler ve reklamcılık alanında etik sorunların tartışılmasına yol açtı. Bernays, kadınların özgürlük sembolü olarak sigara içmesini teşvik ederken, onların sağlık risklerini göz ardı etmiş ve toplumu manipüle etmiştir.
Sağlık Sorunları
Bernays’in kampanyaları, sigara içmenin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinin henüz tam olarak anlaşılmadığı bir dönemde gerçekleşti. Ancak günümüzde, sigara içmenin ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı bilinmektedir. Bernays’in kampanyaları, sigara içmeyi teşvik ederek, toplumun büyük bir kısmında sağlık sorunlarının artmasına katkıda bulunmuş olabilir. Kadınların sigara içmesini teşvik etmek, uzun vadede sağlık sorunlarına ve sigara bağımlılığına yol açtı.
Toplumsal Normlar ve Cinsiyet Rolleri
Bernays, kadınların sigara içmesini özgürlük ve bağımsızlık sembolü olarak sunarken, aslında toplumsal normları ve cinsiyet rollerini de manipüle ediyordu. Kadınların sigara içmesini moda haline getirerek, onların tüketici olarak daha fazla harcama yapmalarını sağlamayı hedefledi. Bu durum, kadınların bağımsızlık mücadelesini desteklemekten ziyade, tüketim kültürünü güçlendiren bir strateji olarak değerlendirilebilir.
Yeşil rengin moda dünyasında popüler hale getirilmesi, Bernays’in stratejik manipülasyonunun bir başka örneğidir. Bernays, moda tasarımcıları ve iç mimarlarla işbirliği yaparak, yeşil rengin moda olmasını sağladı. Bu strateji, moda dünyasının da manipüle edilebileceğini ve ticari amaçlar doğrultusunda yönlendirilebileceğini gösterdi. Bu durum, moda dünyasının özgünlüğü ve bağımsızlığı konusunda tartışmalara yol açabilir.
Toplumsal Değişim ve Tüketim Kültürü
Bernays’in kampanyaları, kadınların toplumsal statüsünde değişikliklere yol açmış olabilir, ancak bu değişiklikler tüketim kültürü üzerinden gerçekleşti. Kadınların bağımsızlık mücadelesi, sigara içmek gibi sağlıksız bir alışkanlıkla ilişkilendirildi ve ticari çıkarlar doğrultusunda şekillendirildi. Bu durum, toplumsal değişimlerin ve kadınların özgürlük mücadelesinin tüketim kültürü tarafından nasıl etkilendiğini ve yönlendirildiğini gösterir.
Edward Bernays’in Lucky Strike kampanyaları, halkla ilişkiler alanında devrim niteliğinde hamleler olarak kabul edilse de, bu kampanyaların etik boyutu ve toplumsal etkileri göz ardı edilmemelidir. Manipülasyon, sağlık riskleri ve tüketim kültürü gibi konular, Bernays’in stratejilerinin eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir. Bu bağlamda, Bernays’in kampanyalarının toplumsal değişimlere katkıda bulunmasının yanı sıra, etik sorunları da beraberinde getirdiği unutulmamalıdır.