Çin ile Tayvan savaşın eşiğinde mi?
Tayvan Savunma Bakanlığı, dün sabahtan bugün sabah saatlerine kadar Ada çevresinde Çin'e ait 70 askeri hava aracı ve 11 savaş gemisinin tespit edildiğini bildirdi.
Bakanlığın açıklamasında, 70 hava aracından 35'inin, Tayvan Boğazı'nda tarafların etki alanlarını sınırladığı varsayılan hava ve deniz hattını geçtiği ve Tayvan'ın "Hava Savunma Tanımlama Bölgesi" (ADIZ) ilan ettiği sahada uçtuğu belirtildi.
Açıklamada, 8 "SU-30", 6 "J-10", 4 "J-11", 8 "J-16" savaş uçağı ve "TB-001" tipi silahlı dronun Tayvan Boğazı'ndaki itibari "orta çizgiyi" geçtiği, "Y-8 ASW" tipi deniz devriye uçağı, "Y-9 EW" ve "KJ-500" tipi erken uyarı uçakları, "CH-4" tipi silahlı dron ile 4 "J-15" savaş uçağının ise ADIZ'in güney bölümüne uçtuğu bilgisi verildi.
Ada çevresindeki uçuşlar ve gemi devriyelerinin, Çin ordusunun Tayvan lideri Tsai Ing-wen'in Orta Amerika ve ABD ziyaretlerinin ardından başlattığı askeri tatbikata bağlı olduğu tahmin ediliyor.
Çin Halk Kurtuluş Ordusunun Tayvan'ın bulunduğu bölgeden sorumlu Doğu Cephesi Komutanlığı, 8 Nisan'da Ada çevresinde kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinin katıldığı müşterek askeri tatbikata başladığını duyurmuştu.
Açıklamada, "Müşterek Kılıç" adı verilen askeri tatbikata, kara kuvvetlerine bağlı roket bataryaları, deniz kuvvetlerine bağlı savaş gemileri, karada konuşlu gemi savar sistemleri, hava kuvvetlerine bağlı savaş jetleri, keşif ve erken uyarı uçakları ile roket kuvvetlerine bağlı güdümlü füze sistemlerini kontrol eden birliklerin katıldığı bildirilmişti.
Tayvan Savunma Bakanlığı, tatbikatın başladığı 8 Nisan'dan 9 Nisan sabahına kadar 71 askeri hava aracı ve 9 geminin Ada çevresinde görüldüğünü, Tayvan Boğazı'ndaki orta çizgiye ve ADIZ'a 45 sorti yapıldığını duyurmuştu.
Tsai'nin ziyaretleri
Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'ın lideri Tsai, Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize'yi ziyaretleri öncesinde ve sonrasında ABD'ye "transit geçiş" gerekçesiyle gayrıresmi ziyaretlerde bulunmuştu.
Tayvan lideri, 30 Mart'ta New York şehrinde Hudson Enstitüsü tarafından düzenlenen toplantıya katılmış, 5 Nisan'da da California eyaletinin Simi Valley şehrinde ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ve partiler arası Kongre heyetiyle görüşmüştü.
Pekin yönetimi, ziyaret nedeniyle ABD'yi protesto ederken Tsai'nin temaslarına aracılık eden iki kuruluşa ve yöneticilerine yaptırım uygulayacağını bildirmişti.
Pelosi'nin ziyareti de askeri gerilime sebep olmuştu
ABD'nin önceki Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'nin Ağustos 2022'de Tayvan'a yaptığı ziyaret, Washington ile Pekin arasında krize yol açmıştı. Çin ordusu, ziyaretin ardından Ada çevresinde fiili abluka oluşturan askeri tatbikatlar düzenlerken, gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlarda Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler, Tayvan yakınlarındaki sulara düşmüştü.
Çin, ziyaretin ardından Tayvan çevresindeki uçak ve gemi devriyelerini artırarak Tayvan Boğazı'nı ayıran itibari orta çizgiyi geçtiği uçuşları düzenli hale getirmişti.
Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor.
Pekin, "Tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.
