Anayasa Mahkemesi 60. yaşını kutluyor
Türk yargı sistemindeki yerini 25 Nisan 1962'de alan Anayasa Mahkemesi, 60. yaşını geniş katılımlı bir törenle kutlamaya hazırlanıyor.
AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, yarın başlayacak etkinliklere, 27 ülke ve 5 uluslararası kurum ve kuruluştan davetliler katılacak.
Etkinlikler kapsamında ilk olarak Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan ile beraberindeki heyet, Anıtkabir'i ziyaret edecek.
Daha sonra Anayasa Mahkemesi yerleşkesinde açılış töreni düzenlenecek. Arslan burada konuşma yapacak. Konuşmanın ardından Anayasa Mahkemesi hizmet binasında kurulan Anayasa Tarihi Galerisi'nin açılışı yapılacak.
"Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunmasında Anayasanın Yorumlanması" konulu sempozyumla devam edecek etkinliklerde, Arslan'ın yanı sıra Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca ile Danıştay Başkanı Zeki Yiğit de sempozyumdaki oturumları yönetecek.
Sempozyum, 26 Nisan'da Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Kadir Özkaya'nın kapanış konuşmasıyla sona erecek.
Etkinlikler kapsamında bir toplantı da İstanbul'da yapılacak. İstanbul'da, 27 Nisan'da Anayasa Yargısında Uluslararası İş Birliğinin Önemi konulu özel oturumlu etkinlik düzenlenecek.
Ayrıca Yüksek Mahkemece, 60'ıncı yıla özel "60 Yıl 60 Makale" adlı bir hatıra kitap, "Hatıra Para" ile "Zarf ve Pul" da hazırlandı.
10 yılda 400 bine yakın başvuru
Yüksek Mahkeme, 1961 Anayasası ile kuruldu. Anayasa Mahkemesinin kuruluşu, görev ve yetkileri, yargılama ve çalışma usulü ile kararlarının niteliği 1961 Anayasası'nın 145-152. maddelerinde düzenlendi. Buna bağlı olarak Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun 22 Nisan 1962'de kabul edildi. Kanun, 25 Nisan 1962'de yürürlüğe girdi.
Böylece yargı sistemindeki yerini 25 Nisan 1962'de alan Anayasa Mahkemesi, siyasi parti kapatma davaları, Yüce Divan yargılamalarının yanı sıra bireysel başvuruları da karara bağlıyor.
Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki (AİHM) ihlal davalarını azaltmak amacıyla 23 Eylül 2012'de getirdiği Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı, çok sayıda kişinin umudu oldu. 23 Eylül 2012'den 31 Mart 2022'ye kadar geçen sürede Yüksek Mahkemeye 392 bin 758 bireysel başvuru yapıldı. Bunların 311 bin 97'si sonuçlandırıldı, mahkemenin önünde 81 bin 661 derdest başvuru bulunuyor.
Seçim Kanunu'nun iptal istemi gündemde
Yasaların anayasaya uygunluğuyla ilgili norm denetimi yapan Anayasa Mahkemesinin önünde bekleyen önemli başvurulardan birisi Seçim Kanunu'nun iptal istemi. Yüksek Mahkeme, CHP'nin, 7393 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle yaptığı başvurunun ilk incelemesini tamamladı. Başvuruda bir eksiklik tespit etmeyen Yüksek Mahkeme, iptal istemini gelecek günlerde esastan görüşerek karara bağlayacak. Yürürlüğün durdurulması talebi de esas inceleme aşamasında karara bağlanacak.
HDP hakkındaki kapatma davası
Norm denetimi ve bireysel başvuruların yanı sıra parti kapatma davalarına da bakan Anayasa Mahkemesinin önündeki en önemli gündem maddelerinden birisi de Halkların Demokratik Partisi (HDP) hakkında açılan kapatma davası.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının HDP'nin kapatılması istemiyle açtığı davada süreç işliyor. Parti, esasa ilişkin savunmasını Anayasa Mahkemesine verdi. Kapatma davasında işleyen süreç kapsamında, daha sonra belirlenecek bir tarihte Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin sözlü açıklama, HDP yetkilileri de sözlü savunma yapacak.
Bu sürecin ardından, davaya ilişkin bilgi, belgeleri toplayacak Anayasa Mahkemesi raportörü, esas hakkındaki raporunu hazırlayacak. Raporun, Yüksek Mahkeme üyelerine dağıtılmasının ardından Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, toplantı için gün belirleyecek, üyeler belirlenen günde bir araya gelerek kapatma istemini esastan görüşmeye başlayacak
HDP hakkındaki kapatma davasını 15 kişiden oluşan Anayasa Mahkemesi heyeti karara bağlayacak. Anayasa'nın 69'uncu maddesinde sayılan hallerden ötürü partinin kapatılmasına veya dava konusu fiillerin ağırlığına göre devlet yardımından kısmen ya da tamamen yoksun bırakılmasına, toplantıya katılan üyelerin 3'te 2 oy çokluğuyla yani 15 üyenin 10'unun oyuyla karar verilebilecek.
